جمعى از بزرگان اهل کتاب به پیامبر(ص) گفتند: ما به تو و کتاب آسمانى تو و موسى و تورات و عُزیر ایمان مى آوریم، ولى به سایر کتاب هاى آسمانى و سایر انبیاء ایمان نداریم. آيه نازل شد و به آنها تعليم داد كه بايد به همه ايمان داشته باشند.

یهود یا مشرکان مکه از پیامبر(ص) خواستند خدا را براى آنها توصیف کند، پیغمبر(ص) سه روز پاسخى نگفت، تا این سوره نازل شد و به آنها پاسخ داد.

این آیه، درباره دو نفر از یهود نازل گردیده که یکى امین و درستکار، و دیگرى خائن و پست بود نفر اوّل «عبداللّه بن سلام» و نفر دوم «فنحاص بن عازورا» است. بعضى گفته اند: منظور در جمله اوّل، جمعى از نصارى بودند و کسانى که خیانت در امانت نمودند یهود مى باشند.

هنگامى که بعضى از بزرگان روشن ضمیر یهود، همچون «عبداللّه بن سلام» و یارانش، به آئین اسلام گرویدند، جمعى از رؤساى یهود به نزد آنها آمده، زبان به سرزنش و ملامت آنان گشودند و حتى آنها را تهدید کردند که چرا آئین پدران و نیاکان خود را ترک گفته و اسلام آورده اند؟ آیات فوق به عنوان دلدارى و بشارت به آنها و سایر مسلمانان نازل گردید.

وقتی«عبداللّه بن سلام» با جمع دیگرى از آنها اسلام آوردند، بزرگان یهود از این حادثه، بسیار ناراحت شدند، و در صدد بر آمدند آنها را در انظار یهودیان پست جلوه دهند تا عمل آنها سرمشق دیگران نشود، لذا این شعار را در میان آنها پخش کردند که تنها جمعى از اشرار ما به اسلام گرویده اند! اگر آنها افراد درستى بودند آئین نیاکان خود را ترک نمى گفتند و به ملت یهود خیانت نمى کردند، آیات فوق نازل شد و از این دسته دفاع کرد.

این آیه درباره ابوذر یا گروهى از قبایل بادیه نشین مکّه یا یک کنیز رومى یا مردان پاکدل اما فقیر و تهیدستی مثل بلال و عمار و... نازل شده که وقتی اسلام آوردند،  اشراف مکه گفتند: اگر اسلام چیز خوبى بود، اینها بر ما سبقت نمى گرفتند .  و یا درباره عبداللّه بن سلام و یارانش نازل شده که وقتی مسلمان شدند، جمعى از یهودیان گفتند: اگر اسلام خوب بود، آنها پیش قدم نمى شدند.

يهود و نصارا در بحث قبله و ديگر مسائل انتظار داشتند که همواره پيامبر(ص) از آنها تبعيت کند. آيه فوق نازل شد و آشکار نمود که اينها نه با تبعيت در قبله و نه با هيچ چيز ديگر از پيامبر(ص)راضى نخواهند شد، جز اين که آئين آنها را دربست بپذيرد و شان نزول آيه دوم در رابطه با اهل کتابي است که اسلام را پذيرفتند و به راستى مؤمن شدند.