راهکار درمان «لجاجت»

راهکار درمان «لجاجت» و بهانه جویی چیست؟

برای درمان بیماری های اخلاقی باید از دو طریق علمی و عملی اقدام کرد. در طریق علمی، باید پیامدهای آن رذیله را بررسی کرد. هر فرد با تحلیل آثار لجاجت، درک می کند که این صفت، انسان را از خدا و خلق دور می کند، و راه تكامل را به روى او می بندد. در طریق عملی نیز با مطالعه سرگذشت اقوام گذشته و زندگی بزرگان می توان راهکارهای مبارزه و عبرتهای مفیدی بدست آورد. همچنین از بین بردن ریشه های لجاجت، مثل جهل، ریاکاری و ...، دوری از کارهای لجوجانه و افراد لجباز کمک می کند تا کم کم ریشه این رذیله در وجود انسان بخشکد.

آثار و پیامدهای «لجاجت»

«لجاجت» و بهانه جویی چه آثار و پیامدهایی دارد؟

یکی از آثار لجاجت «مشکلات ناخواسته اجتماعی» است؛ همانند مشکلاتی که در داستان گاو بنی اسرائیل برای قوم حضرت موسی(ع) پیش آمد و آنان را در تنگنای مالی قرار داد. «محروم شدن از درك واقعيت هایی كه زمينه ساز تكامل انسان است» يكى ديگر از آثار منفى اين خوى زشت است. «انزواى اجتماعى و پراكندگى مردم از اطراف انسان» سوّمين پيامد سوء اين خصلت ناپسند است و ... . كوتاه سخن اين كه، این خوى زشت، انسان را از خدا و خلق و حتى از خويشتن دور مى سازد.

«لجاجت» مهمترین مانع درک حقیقت

چگونه بهانه جویی و لجاجت در انسان مانع درک حقیقت می شود؟

از بهانه جويى و لجاجت، مى توان به عنوان یکی از مهمترين موانع درك حقيقت نام برد؛ زيرا سبب مى شود انسان به حق نرسد و در باطل راسخ تر گردد. لجاجت و بهانه جویی، یعنی اینکه انسان پس از آشكار شدن حق باز هم بر سخن باطل يا عمل نادرست خود پافشاری کند و با بهانه هاى واهى و سخنان دور از منطق، از پذيرش حق سر باز زند. اين خوى زشت از زيانبارترين خلقیات شيطانی است و ممکن است آثار شوم آن سرچشمه جنگهاى خونين گردد. بر اساس باور برخی مفسران، طغیان اشکال گوناگونی دارد و لجاجت سرچشمه همه طغیان ها می باشد.

روایات و نکوهش «لجاجت»

تعابیر معصومین(علیهم السلام) در نکوهش «لجاجت» و بهانه جویی چیست؟

احاديث در نكوهش لجاجت و بهانه جویی بسيار است؛ این نکوهش ها نشان مى دهد اين رذیله اخلاقی کانون فساد و شر است و با تمام صفات رذيله پيوند دارد و می تواند سرچشمه بسیاری از مشکلات اجتماعی گردد، گاه انسان را به دروغ، گاه به تكبّر، گاه به خدعه و نيرنگ و گاه به جنگ و جدال می کشاند. این خوى زشت صاحبش را از حق دور ساخته و به باطل نزديك مى كند و به سرنوشت دردناكى گرفتار مى سازد.

سرچشمه «لجاجت»

سرچشمه های «لجاجت» و بهانه جویی چیست؟

یکی از علل لجاجت، «جهل و نادانی» است، که تمام استدلال های منطقی در برابر آن بی نتیجه می گردد. «سرزنش های افراط گرانه» و «احساس حقارت» از دیگر انگیزه هاست، که موجب می شود شخص برای اثبات خود، بر شیوه های غلط پافشاری کند. «ضعف اراده» و «عدم شجاعت» در انتخاب راه صحیح و اعتراف به اشتباهات گذشته و «راحت طلبی» از دیگر عوامل و انگیزه های لجاجت به شمار می روند. زیرا ترک کارهاى اشتباهی كه انسان مدّتها به آن خو گرفته، غالبا مشکل است، لذا انسانهای ضعیف سعی می کنند با بهانه جویی و لجاجت صورت مسأله را پاک کنند.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الإمامُ علىٌّ(عليه السلام)

جاهِدْ نَفسَکَ، واعمَلْ للآخِرةِ جُهْدَکَ

با نفس خود بستيز و توان و کوشش خود را براى آخرت به کار گير

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 58