انبياء 93 مطلب

معرفي «اصحاب اعراف» و سرانجام آنها

از ديدگاه روايات و قرآن در قیامت چه کسانی در «اعراف» جای می گیرند و سرانجامشان چه مي شود؟

از مجموع آيات قرآن و روايات بر مي آيد كه در «اعراف» دو گروه وجود دارند؛ گروهى از مردان الهى و شخصيت هاى بزرگ و مقرّب درگاه خداوند و گروهى از مستضعفان و كسانى كه اعمال صالح و ناصالح را به هم آميخته اند، بعضى حسناتشان بر سيّئات آنها پيشى گرفته و بعضى سيئاتشان بر حسنات آنها و در حقيقت در ميان بهشت و دوزخ سرگردانند. اينجاست كه آن رجال الهى تمام اين گروه را از سيمايشان مى شناسند، به آنهايى كه لايق شفاعت هستند و از گوهر ولايت اولياء الله بهره مندند، مى گويند: به بهشت برويد؛ اما بقيه را راهى دوزخ مى سازند.

نمونه هائي از «شفاعت» در عالم تکوین

آیا در عالم تکوین نمونه هائی از شفاعت را می توان یافت؟

شفاعت در عالَم تكوين آنقدر گسترده است كه تمام عالم هستى را در بر مى گيرد؛ زيرا كمك موجودات قوى تر به پرورش و نجات موجودات ضعيف تر در جاى جاى جهان تكوين به چشم مى خورد. قرار گرفتن پدر و مادر نيرومند در كنار نوزاد ضعيف، باغبان در كنار نهال ها، معلّم دانشمند در كنار طفل ابجد خوان، صحنه هايى از شفاعت تكوينى را خلق كرده است. حال اين الگوى روشن را از جهانِ تكوين به عالَمِ تشريع يعنى شفاعت هاى انبياء و اولياء براى گنهكاران مي بريم. همان گونه كه پرندگان كوچك و نوزاد به كمك پدر و مادر خود قادر به پرواز مي شوند، شفاعت كنندگان الهى نيز شفاعت شونده هاى ضعيف را كمك مى كنند تا به سوي سعادت و كمال پرواز كنند.

تنها منطق «وهابیون»؟!

مهمترين تفاوتي كه در طول تاریخ ميان منطق پیامبران الهی با دشمنان آنها وجود داشت چيست؟

مهمترين تفاوت ميان منطق پیامبران الهی با کفار و مشرکین اين بود كه انبياء بر منطق و استدلال و عقل تكيه مى كردند؛ ولى دشمنان شان بر تهديد، ارعاب، زور و شكنجه. منطق حضرت ابراهيم(ع) بيدار كردن مردم با منطق و استدلال بود؛ اما دشمنان او حضرت را به داخل آتش انداختند. حضرت موسی(ع) فرعون را به خداپرستي دعوت كرد؛ اما فرعون او را به زندان تهديد كرد. در عصر و زمان ما نيز، شيعه در مقابل وهّابى هاى سلفى، استدلال هايى معقول، منطقى، متقن و قوى دارد، امّا آنها دست به تهديد، انفجار، كشتار و انواع و اقسام تبليغات بى پايه و اساس مى زنند.

مبارزات مشترك و اختصاصي انبیاء الهي

منظور از مبارزات مشترك و اختصاصي انبیاء الهي چيست؟

انبياء الهى(ع) دو نوع مبارزه مشترك و اختصاصي داشته اند: 1. مبارزه مشترك همه انبياء با «شرک و بت پرستی». 2. مبارزه اختصاصي انبياء با «انحرافات اختصاصى» قوم و جمعيّت شان. مانند مبارزه اختصاصي حضرت شعیب(ع) با کم فروشی، حضرت لوط(ع) با مسائل شهوانی و همجنس بازی و حضرت موسی(ع) با استکبار فرعون.

راه شناخت «پیامبران الهی» از «مدعيانِ دروغين»

«پیامبران الهي» در طول تاریخ با چه نشانه هايي از «مدعيانِ دروغين» شناخته می شدند؟

نشانه های شناخت «پیامبران الهی» از «مدعيانِ دروغين» عبارتند از: 1. انبياء و اولياء و بزرگان همواره بر منطق عقل تكيه كرده و مى كنند. 2. دعوت آنها از روی دلسوزی و مهربانی است. 3. انبياء و اولياء الهى تعصّب ندارند؛ در حالى كه مدّعيان باطل متعصّبند.

وعده عذاب خداوند به «کافران»

خداوند در قرآن به «كافران» وعده چه عذابی داده است؟

خداوند در سوره «حجّ» مى فرمايد: «كسانى كه كافر شدند و آيات ما را تكذيب كردند، عذابى خوار كننده براى آنها خواهد بود». قرآن نمي گويد كه اين عذاب چگونه دوزخيان را به ذلّت مى كشاند؟ بلكه با اشاره اى كلّى آمده است تا بسيارى از جنبه هاى تحقيرآميز عذاب هاى دوزخ را شامل شود. در اين صورت، مستكبران گردنكش به پايين ترين مرحله ذلّت كشيده مي شوند. به هر حال عذاب هاى دوزخ آميخته با انواع اهانت ها و مايه آزار جان است و اين تجسّمى است از تحقيرها و اهانت ها كه نسبت به انبياء الهى، مؤمنان پاكدل و مستضعفان باايمان داشتند.

راههای درمان «ناامیدی» از درگاه الهی؟

انسان چه کند تا از رحمت الهی ناامید نگردد؟

برای مقابله با «ناامیدی» و «یأس» از «مغفرت الهی» چندین عامل مؤثّر وجود دارند که مهمترین آنها عبارتند از: 1- توجّه به رحمت و مغفرت الهی: این گونه از تأمل و تفکر، جایگاه الطاف پنهان و پیدای ذات مقدس الهی را برای آدمی روشن می کند و شایسته نبودن یأس از درگاهش را برجسته تر می نماید و گشوده بودن در توبه و استغفار را نوید می دهد. 2- به تاخیر نیانداختن توبه و استغفار: لازم است آدمی بعد از معصیت به سرعت از آن توبه کند و با ابراز پشیمانی از آن عمل ناشایست، خواستار رحمت و مغفرت الهی باشد. این توبه باید بازگشتی حقیقی و از اعماق جان آدمی به سوی خداوند باشد نه صرفا لقلقه زبان. 3- جبران مافات بعداز توبه: آدمی باید تا آنجا كه در توان دارد، آثار سوء گناهان گذشته را از درون و برون وجود خويش برچيند و اگر حقوق از دست رفته اى در این میان قابل جبران است، جبران نمايد. 4- مداومت بر توبه و عمل صالح: استقرار در مسیر توبه ملزوماتی دارد که یکی از مهم ترین آنها «مداومت» بر اعمال صالح و خداپسندانه و پرکاری و عمل گرایی مثبت در مسیر سازندگی روح و خدمت به خلق است. 5- الگوگیری از صبر و خستگی ناپذیری انبیاء و اولیاء و مردان الهی: مطالعه و اندیشیدن در زندگی سراسر صبر و توکّل انبیاء و اولیای الهی، تحمّل مسیر بازگشت به آغوش رحمت الهی را بسیار آسان می نماید.

توصيف «فرشتگان وحی» از زبان امام علي(ع)

امام علي(علیه السلام) «فرشتگان وحی» را چگونه توصیف می نماید؟

امام علي(ع) اوصاف فرشتگان وحی را اين چنین می شمارد: «سنگينى گناهان هرگز آنان را ناتوان و درمانده نساخته است [؛ چرا كه آنها اصلاً گناه نمى كنند]، رفت و آمد شب و روز، آنها را به سوى مرگ كوچ نداده [تا ضعف بر آنها چيره شود، پس، همواره آماده اطاعت فرمان الهى هستند]، تيرهاى شك، ايمان پر عزم آنان را هدف قرار نداده، و گمان ها بر پايگاه يقين آنان راه نيافته، هيچ عاملى آتش كينه و حسد را در ميان آنها بر نيفروخته [تا ضعف در كار آنها راه يابد، پس، همه فرشتگان به طور هماهنگ و بدون اختلاف فرمان هاى الهى را عمل مى كنند]، هرگز حيرت آنان را از معرفت باطني و عظمت الهى نهفته در سينه هايشان باز نمي دارد».

پاکی اجداد انبیاء از زبان امام علي(ع)

از ديدگاه امام علي(علیه السلام) اجداد انبیاء چگونه انسان هائی بوده اند؟

امام علي(ع) در خطبه 94، درباره پاکی نسل انبیاء و اجداد آنها مى فرمايد: «خداوند آنها را در برترين جايگاه قرار داد و در بهترين مكان مستقر ساخت، پيوسته اصلابِ با ارزش [پدران] آن ها را به ارحامِ پاك [مادران] منتقل نمود». در واقع مسئله پاكى پدران و مادران انبياء، هم از نظر قانون وراثت داراى آثار عميقى است و هم از نظر اجتماعى و اعتماد مردم و پيوند ميان امّت ها و انبياء، آثار انكارناپذيرى دارد.

معنای «ترک اولی» و تفاوت آن با «گناه»

«ترک اولی» چيست؟ و آيا تفاوتی با «گناه» دارد؟

«ترک اولی» به معنای انجام دادن مستحبِّ عادی و رها کردن مسحبِّ مؤکّد است. بنابراین «ترک اولی» نه گناه است و نه مکروه و نه مباح. شخصي كه برای نماز جماعت به مسجدی که جمعیّت آن کمتر است برود و نماز خواندن را در مسجد پر جمعیّتی که ثواب بیشتر دارد ترک کند، نه مکروه انجام داده است و نه مباح و نه گناه؛ بلکه تنها مستحبِّ مؤكّد را ترک نموده است.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ الرّضا عليه السّلام :

مَنْ جَلَسَ مَجْلِساً يُحْيى فيهِ اَمْرُنا لَمْ يَمُتْ قَلْبُهُ يَوْمَ تَمُوتُ الْقُلُوبُ.

هر کس در مجلسى بنشيند که در آن ، امر (و خطّ و مرام ما) احيا مى شود، دلش در روزى که دلها مى ميرند، نمى ميرد.

بحارالانوار، ج 44، ص 278