فتح مکه 33 مطلب

«رازداری» در اسرار سياسی و نظامی کشور

منظور از «رازداری» در اسرار سياسی نظامی کشور چيست؟

لزوم حفظ اسرار نظامى و سياسى كشور یکی از بديهيّات است و بسيارى از پيروزى هاى پیامبر(ص) مرهون حفظ اسرار نظامی و سیاسی بود. امام علی(ع) می فرمایند: «پيروزى در پرتو دورانديشى است، و دورانديشى در به كارگيرى صحيح انديشه است، و انديشه صحيح با رازدارى ميسّر است». امام باقر(ع) می فرمایند: «اظهار كردن چيزى قبل از آن كه استحكام يابد، سبب فساد آن مى شود [چرا كه مخالفان آگاه مى شوند و چه بسا مانع رسيدن به نتيجه شوند]».

توصیه امام علی(ع) به «عفو» و ترک «انتقام»

امام علی(علیه السلام) در حکمت 194 نهج البلاغه، درباره «عفو» و «ترک انتقام» چه می فرماید؟

امام علی(ع) با توصیه به ترک «انتقام» و دعوت به «صبر» می فرمایند: «من كى آتش خشمم را فرو نشانم آيا هنگامى كه از انتقام ناتوانم و يا هنگامى كه قادر بر انتقامم؟». انسان خشمگين در برابر ظلم دو حالت دارد: گاه قصد انتقام دارد؛ اما توانایی آن را ندارد، اطرافیان او را به صبر دعوت می کنند، اما به مجرد توانایی بر انتقام، او را به عفو فرا می خوانند. لذا انتقام جويى در هیچ حالتی عاقلانه و صحيح نيست. مانند عفو عمومي پيامبر(ص) در فتح مكه و عفو امام(ع) در مورد اصحاب جمل با وجود توانايي بر انتقام، و...

«جهاد ابتدايى» در اسلام

آيا در اسلام چيزي به عنوان «جهاد ابتدايى» در مقابل «جهاد دفاعي» وجود دارد؟

به اعتقاد برخى از محقّقان و انديشمندان همه جنگ‌هاى زمان پيامبر(ص) دفاعى بوده‌ نه ابتدائي. مثلاً در جنگ خيبر پيامبر(ص) قصد داشت پاسخ دندان‌شكنى به توطئه‌هاى يهوديان بدهد؛ چراكه آنجا كانون فساد و فتنه شده بود. فتح مكّه نيز براى متلاشى كردن كانون دشمنان اسلام و مشركان صورت گرفت و تازه براي تصرف مكّه جنگى رخ نداد و مشركان بدون درگيرى تسليم شدند. پس در صدر اسلام همه جنگ‌ها دفاعى بوده نه جهاد ابتدايى و آياتى از قرآن مؤيد اين مطلب است.

جنگ های دفاعی پیامبر اکرم(ص)

آیا تمام جنگ های پیامبر اکرم(ص) جنبه دفاعی داشته است؟

با بررسی هر یک از جنگ ها پیامبر(ص) روشن می شود که تمام آن ها جنبه دفاعی داشته است. مانند جنگ بنی قینقاع، که با یهودیان مدینه روی داد. در واقع پیامبر(ص) در نخستین روزهای هجرت به مدینه؛ با قبایل بنی نضیر، بنی قریظه و بنی قینقاع پیمان صلح و امنیت بست، به شرط آن که بر علیه مسلمانان توطئه نکرده و با دشمنان همکاری نکنند. اما پس از واقعه بدر، قبیله بنی قینقاع توطئه کرده و با مشرکان همکاری کردند. پیامبر(ص) با آنان جنگید، اما هیچ یک از آنان را به قتل نرسانید و اجازه داد از شهرهایشان کوچ کنند ...

دلائل النبوّة

معرفی کتاب «دلائل النبوه»

کتاب «دلائل النبوه و معرفه احوال صاحب الشریعه» توسط ابوبکراحمد بن حسین ابن على بیهقى (384-458 ق) نوشته شده است. این کتاب در زمینه سیره نبوى و زندگانى نیاکان نبى اکرم(ص)، اخلاق، معجزات، و بشارت هاى انبیاى گذشته بر ظهور آن حضرت است. بیهقى آن را بر اساس روایات و به شیوه موضوعى مرتب کرده است. این کتاب یکى از مهم ترین و معتبرترین منابع مورخان و سیره نویسان پس از بیهقى به شمار مى رود و از حیث سند آن چنان معتبر است که مورخان و محدثان متاخر، هنگام نقل مطالب بیهقى، سند آنها را حذف کرده و مثلاً مى نوشتند: «بیهقى روایت کرده است». از ابعاد اهمیت کتاب «بیهقى» یکى نقل هاى مستند تاریخى وى و دیگرى نقل هاى او از کتاب «مغازى» نوشته «موسى بن عقبه» است. کتاب مغازى از بین رفته و در دست نیست، اما بخش عمده اى از مطالب آن در کتاب دلائل بیهقى نقل و حفظ شده است.

سیره امام علی(ع) در پاسخ به بدی دیگران

سیره امام علی(علیه السلام) در پاسخ به بدی ها و مزاحمت برخی دوستان چه بود؟

امام علی(ع) در راستای رفع مزاحمت برخی دوستان می فرماید: «برادرت را با نيكى كردن به او سرزنش كن و شر وى را از راه بخشش دور ساز». از این رو امام(ع) پس از جنگ جمل نه انتقامى از آتش افروزان جنگ جمل گرفت و نه اموال آنها را به غنيمت برداشت؛ بلكه فرمان عفو صادر فرمود و همسر پيامبر(ص) را كه آتش افروز اصلى جنگ بود با احترام كامل به مدينه باز گرداند. از سویی رفتار پیامبر(ص) پس از فتح مکه نيز الگوی روشنی بر این مطلب است. در سیره آن حضرت نقل شده: «بدى را به بدى جزا نمى داد؛ بلكه مى بخشيد و صرف نظر مى كرد».

چیستی رؤیای صادقه

منظور از «رؤیای صادقه» چیست؟ آیا «رؤیای صادقه» حقیقت دارد؟

رؤيای صادقه شهودى است كه در حالت خواب صورت مى گيرد؛ رویاهای صادقانه مربوط به آينده بوده و پرده از روى اسرارى بر مى دارند كه به حقيقت مى پيوندند. در قرآن به هفت مورد از اين رؤياهاى صادقه اشاره شده است، مانند: رویای صادقه پیامبر(ص) مبنی بر وارد شدن همراه با اصحابش برای ادای سنّت عمره که در فتح مکّه محقق شد، یا رویای صادقه حضرت یوسف(ع) درباره مورد سجده قرار گرفتن، یا خواب هم بندیان یوسف در زندان، و خوابی که عزیز مصر دید و حضرت یوسف(ع) همه این خواب ها را تعبیر کرد و ... .

تعدد بیان «حديث ثقلين» توسط پيامبر(ص)

«حديث ثقلين» در چه مواردي توسط پيامبر اسلام(ص) تكرار شده است؟

پيامبر(ص) «حديث ثقلين» را در موارد مختلف و به مناسبتهاى گوناگون در مدينه، ايام حج، روز عرفه، مسجد خيف (در ايام منى)، در وسط راه مكه و مدينه و در موارد ديگر بیان نموده اند. این تکرارها دليلى است روشن بر اينكه تمسك به اين دو وجود گرانمايه، مسأله اى سرنوشت ساز است که باید مسلمانان به اهميت آن آگاه شوند تا گمراه نشوند.

نحوه پاسخ گوئي به بدگوئي ها و رفتار خصمانه

بدگوئي ها و رفتار خصمانه را چگونه بايد پاسخ گفت؟

کسانی كه در مقابل اصلاح و ترقى جامعه مى ايستند دو گروهند؛ 1ـ ناآگاهانى كه از روى جهل مقابله می کنند؛ با چنین افرادی باید با صبر و حلم برخورد کرد. خداوند می فرماید: «بدی را با خوبی جواب دهید تا دشمنان دوست شوند». 2- کسانی كه آگاهانه و با تمام قدرت به مخالفت می پردازند؛ با چنین افرادی باید با سختی برخورد کرد مثل برخورد پیامبر(ص) در فتح مکه با چند نفر.

پاسخ کوبنده امام علی(ع) به تهدید «مغیره»

امام علی(علیه السلام) در پاسخ تهدید «مغیره بن أخنس» كه از مدافعان عثمان بود چه فرمودند؟

امام علی(ع) پس از تهدید مغیره بن اخنس، یکی از فداییان عثمان، در مقام نکوهش و تحقیر او می فرماید: «اى پسر ملعون ابتر! و اى فرزند درخت بى ريشه! تو براى حمايت از عثمان به حساب من مى رسى؟!». در واقع منظور امام(ع) از ابتر، به معنی بريده از خير و سعادت است، يا بريده از حيث نسب؛ زیرا فرزندان فاسد او در حكم عدم بودند. آنگاه مى فرمايد: «به خدا سوگند! هرگز خداوند كسى را كه تو ياورش باشى عزّت نمى دهد، از نزد ما بيرون شو! هرگز به مقصود خود نمی رسى پس هر چه در توان دارى به كار گير».

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ رَسُولُ اللّهِ صلّى اللّه عليه و آله :

من احب ان ينظر الى احب اهل الاءرض الى اهل السماء فلينظر الحسين.

هر که دوست دارد به محبوبترين شخص روى زمين نزد آسمانيان بنگرد، به حسين نگاه کند

بحار الانوار 43/297