«اَفْئِدَة» جمع «فؤاد» از مادّه «فَأد» (بر وزن وَعْد) در اصل به معنى بريان كردن است؛ و لذا به افكار و عقل هاى پخته، «فؤاد» گفته مى شود. اين واژه گاه به معنى قلب، يا پوسته قلب نيز آمده است. بعضى نيز گفته ‌اند كه اطلاق اين واژه بر قلب و عقل هنگامى است كه داراى فروغ و روشنائى باشد. بعضى گفته اند كه «فؤاد» به معنى مركز قلب است در حالى كه قلب به مجموعه آن گفته مى‌ شود.

خداوند در سوره الرحمان مى فرماید: خورشید و ماه بر طبق حساب منظمى جریان دارند. اصل وجود خورشید، از بزرگترین نعمت هاست و رشد گیاهان، بارش بارانها، وزش بادها، همه به برکت این موهبت الهى است. ماه نیز علاوه بر روشنایی شبهاى تاریک، جاذبه آن سرچشمه جزر و مد اقیانوسها وعامل بقاء حیات در دریاهاست. همچنین نظام ثابت در حرکت ماه و زمین سبب پیدایش منظم شب و روز، سال و ماه و فصول مختلف می شود. مقدار جرم و جاذبه آنها و فاصله آنها از یکدیگر همه روى حساب است.

«برهان» به هر گونه دلیل محکم که موجب روشنائى مقصود شود، گفته می شود؛ لذا برهان پروردگار که باعث نجات یوسف شد، یک نوع دلیل روشن الهى بوده است، مانند: علم و ایمان و تربیت انسانى، آگاهى از حکم تحریم زنا، مقام نبوت و عصمت از گناه و یا یک نوع امداد و کمک الهى، به این صورت که وقتی همسر عزیز روی بتش لباسی انداخت، یوسف هم متذکر علم خدا شد و شرم کرد.

نور که دارای ویژگی هایی مثل زیبایی، سرعت بالا، ظاهرکننده اجسام، پرورش دهنده گیاهان بلکه رمز بقاى همه موجودات زنده، نمایشگر رنگها، سرچشمه انرژی، نابودکننده میکروبها و... می باشد، بهترین تشبیه و تمثیل برای خدا است و اگر نور به معنی چیزى که ذاتش آشکار و ظاهر کننده غیر است، باشد جنبه تشبیه هم نخواهد داشت. و هر موجودی که با نور الهی ارتباط پیدا کند به همان نسبت کسب روشنایی می کند؛ لذا قرآن، آیین اسلام، پیامبران، ایمان، علم و ....همگی نور نامیده شده اند.