تاكيد امام علی(ع) بر لزوم ساده زیستی «حاکمان اسلامی»

امام علی(ع) در تبیین لزوم ساده زیستی «حاکمان اسلامی» چه می فرمایند؟

امام علی(ع) در نهج البلاغه به وظيفه سنگين زمامداران و حاكمان كشورهاى اسلامى اشاره مى كند كه نبايد به سراغ غذاهاى لذيذ و لباس هاى فاخر بروند در حالى كه مى دانند يا احتمال مى دهند در گوشه و كنار، افرادى گرسنه و برهنه هستند. امام(ع) در ادامه مى فرمايد: «آيا من با شكمى سير بخوابم در حالى كه در اطراف من شكم هاى گرسنه و جگرهاى تشنه باشد؟ آيا من به همين قناعت كنم كه گفته شود من امير مؤمنانم؛ امّا با آنها در سختى هاى روزگار شركت نكنم و اسوه و مقتدايشان در ناگوارى هاى زندگى نباشم؟».

آثار عدم رعایت حقوق متقابل حاکم و مردم؟!

از منظر امام علی(علیه السلام) عدم رعایت حقوق متقابل حاکم و مردم چه آثار منفی به دنبال دارد؟

امام علی(ع) آثار سوء تخلّف حاکم و ملت از حقوق يكديگر را اینگونه بیان مى فرمايد: «در آن زمان اختلاف پيدا مى شود، نشانه هاى ظلم آشكار مى گردد، فريبكارى و بدعت در دين فزونى مى يابد و آداب دينى متروك خواهد شد. در نتيجه بر طبق هوا و هوس عمل مى شود، احكام الهى تعطيل مى گردد و بيماريهاى اخلاقى فزونى مى يابد، در چنين حكومتى مردم از حقوق مهمى كه ترک شده و از باطل هاى عظيمى كه رواج يافته ترسی ندارند، در نتيجه نيكان ذليل مى شوند و شریران محترم، و به دنبال آن بندگان به مجازاتهاى الهى مبتلا خواهند شد».

عدول مسلمانان از اهل بیت(ع)!!!

آیا این سخن که همه مسلمانان از اهل بیت(علیهم السلام) روى گردانده اند ادعاى صحیحى است؟

عده کثیرى از مسلمانان که شیعیان آل محمّد(ص) هستند، از آنها روى نگردانده و روى نخواهند گردانید، نه در اصول و نه در فروع. این زمامداران و اولیاى امور امت بودند که از اهل بیت(ع) عدول کرده و از آنها روى گردانده اند. و این امر باعث روی گردانی عوام مسلمین شد. عدول از امامت اهل بیت(ع) در مذهب و مباحث مذهبى، فرع کنار گذاشتن آنها از امامت، ولایت و خلافت عمومى آنان، پس از پیامبر(ص) است.

الگو پذیری توده های مردم از اخلاق حاکمان از دید امام علی(ع)

از نظر امام علی(علیه السلام) مردم بیشترین الگو پذیری را از چه کسانی دارند؟

حضرت علی(ع) شباهت مردم به حاکمانشان را بیشتر از شباهت به پدرانشان می داند. اين شباهت ممكن است از اين طريق باشد كه گروهى چشم و گوش بسته به دنبال امرا حركت مى كنند. این از آنجا ناشی می شود که گروهى قدرت را دليل بر حقانيت مى دانند و همين طرز تفكّر سبب مى شود كه در محاسبات اجتماعى خود گرفتار انحراف و اشتباه فراوان گردند.

داشتن «پایگاه مردمی» و نقش آن در موفقیت مدیران

داشتن «پایگاه مردمی» و محبوبیت بین مردم چگونه برای یک مدیر حاصل می شود و چه نقشی در موفقیت او دارد؟

اصولاً هيچ تكيه گاهى براى زمامداران، مديران و فرماندهان مهمتر از تكيه گاه مردمى نيست؛ تکیه گاهی كه اگر باشد كارها به سهولت پيش مى رود و اگر نباشد تلاشها كم اثر و بيهوده است. اين پشتوانه در صورتى حاصل می شود که مدیر، رابطه خود را با مردم از طرق مختلف، مخصوصاً از طريق تماس مستقيم حفظ كند و نسبت به مردم دلسوزى، صداقت و خيرخواهى داشته باشد.

«علم» شرط اصلي مديريت و رهبري

شرط اصلي مديريت و رهبري چيست؟

«علم و معرفت» از اساسى ترين شرائط مديريت است. حضرت يوسف(ع) هنگامى كه پيشنهاد مقام مهمی به او شد، گفت: «مرا سرپرست خزائن اين سرزمين قرار ده چرا كه من امانتدار آگاهى هستم». در داستان بنى اسرائيل نيز مى خوانيم هنگامى كه آنان آمادگى خود را براى پيكار با جالوت اعلام كردند، پيامبرشان، «طالوت» را به فرماندهى معرفى كرد و چنين فرمود: «خداوند علم و قدرت جسمى او را وسعت بخشيده است». امام صادق(ع) می فرماید: «زمامداران بر مردم و دانشمندان بر زمامداران حكومت مى كنند».

بشارت به حکومت حضرت مهدی (عج) در آیه 55 سوره نور

با توجه به آیه 55 سوره نور قرآن آینده جهان را چگونه ترسیم مى کند؟

آیات متعدّدى در قرآن وجود دارد که بشارت به ظهور مى دهد. ما از میان این آیات تنها به یک آیه قناعت مى کنیم. در سوره نور، آیه 55 مى خوانیم: «خداوند به کسانى از شما که ایمان آورده اند و عمل صالح انجام مى دهند وعده خلافت روى زمین داده، همان گونه که افرادى را که قبل از شما بودند و ایمان و عمل صالح داشتند حکومت و خلافت داشتند». این آیه به خوبى نشان مى دهد که سرانجام، حکومت روى زمین از دست حکام جبار و زمامداران ستمگر بیرون خواهد آمد و مؤمنان صالح بر سراسر زمین حکومت خواهند نمود.

استدلال به مشورت هاى پیامبر(ص) و رها کردن نصوص در امر خلافت

آیا مشورت پیامبر(صلى الله علیه وآله) با اصحاب مى تواند دلیل بر حجیّت و مشروعیت شورا در امر خلافت باشد؟

برخى براى حجّیت بخشیدن به شورا، به مشورت هاى پیامبر(ص) با اصحابش استدلال کرده اند؛ اما این استدلال باطل است زیرا: عمده مشورت هاى پیامبر در جنگها بوده و در مواردی نیز برخلاف نظر مشاوران خود عمل کرده است و گاهی هم برای سنجش نیت ها و باطن افراد و میزان تسلیم پذیری آنها صورت می گرفته است. و نهایتا اینکه ایشان می خواست بدین وسیله فرهنگ مشورت کردن زمامداران با زیردستان را تعلیم دهد. بنابراین با وجود نصوصی که از پیامبر در امر خلافت وجود دارد شورایی که معصوم از خطا نیست اعتباری ندارد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ الصّادقُ عليه السّلام :

اِنَّ النَّبىَّ لَمّا جائَتْهُ وَفاةُ جَعْفَرِ بنِ اَبى طالبٍ وَ زَيْدِ بنِ حارِثَةَ کانَ اَذا دَخَلَ بَيْتَهُ کَثُرَ بُکائُهُ عَلَيْهِما جِدّاً وَ يَقولُ: کانا يُحَدِّثانى وَ يُؤ انِسانى فَذَهَبا جَميعاً.

من لايحضره الفقيه ، ج 1، ص 177