پیچیدگی هر دستگاه به معنی ارتباط فراوان و چند جانبه اجزا مختلف آن با یکدیگر است. در جهان آفرينش نیز علاوه بر مسأله ظرافت، نظام  پيچيده ‌اى وجود دارد كه انسان را مبهوت مى‌ كند؛ مانند ساختمان سلّول که شهری است عظيم با حصار عجيب و هزاران در و دروازه و هزاران كارخانه و مركز فرماندهى و...، که از شگفت ‌انگيزترين شهرهاى عالم است، که اگر بخواهيم مشابه آن را بسازيم بايد این تاسیسات را در ده ‌ها هزار هكتار زمين بنا کنیم. ولى دستگاه آفرينش، همه اين ها را در مساحتى معادل 15 ميليونيم ميلى متر قرار داده است!