شأن نزول آیه (115) سوره «توبه»

شأن نزول آیه (115) سوره «توبه» چه می باشد؟

بعضى گفته اند: گروهى از مسلمانان قبل از نزول فرائض، چشم از جهان بسته بودند، جمعى خدمت پیامبر(ص) آمدند و درباره سرنوشت آنها اظهار نگرانى کردند، و چنین مى پنداشتند: شاید آنها گرفتار مجازات الهى باشند. آیه فوق نازل شد و این موضوع را نفى کرد. بعضى دیگر گفته اند: این آیه در مورد استغفار مسلمانان براى مشرکان، قبل از نهى صریح در آیات سابق نازل شده است؛ زیرا این موضوع باعث نگرانى گروهى از مسلمین شده بود. آیه فوق نازل شد و به آنها اطمینان داد استغفارهاى آنان قبل از نهى الهى، موجب مجازات نخواهد بود.

سرزنش فرشتگان، نخستین عذاب مشرکان

نخستین مجازاتى که مشرکان با آن روبرو مى شوند، چیست؟

بر اساس آیات قرآن، توبیخ و سرزنش فرشتگان، نخستین مجازاتی است که مشرکان با آن روبرو مى شوند، «آنها مى پرسند کجا هستند معبودهائى که غیر از خدا مى پرستیدید». بر اساس این آیه، مجرمان که دست خود را از یاری معبودهای دروغین کوتاه مى بینند، مى گویند: «آنها همه گم شدند و از ما دور گشتند». بر اساس ظاهر آیه، فرشتگان سؤالى مى کنند و مجرمان پاسخ مى گویند، اما در واقع مجازات روانى است براى آنها، که چگونه یک عمر در بیراهه سرگردان بوده و تمام سرمایه هاى خود را از دست داده اند، و هیچ چیز نیاندوخته اند!

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال الباقر عليه السّلام :

ما مِنْ رَجُلٍ ذکَرَنا اَوْ ذُکِرْنا عِنْدَهُ يَخْرُجُ مِنْ عَيْنَيْهِ ماءٌ ولَوْ مِثْلَ جَناحِ الْبَعوضَةِ اِلاّ بَنَى اللّهُ لَهُ بَيْتاً فى الْجَنَّةِ وَ جَعَلَ ذلِکَ الدَّمْعَ حِجاباً بَيْنَهُ وَ بَيْنَ النّارِ.

الغدير، ج 2، ص 202