در برخی از آیات قرآن، خداوند قبض ارواح را به خود نسبت داده اما دسته ای دیگر از آیات، قبض ارواح را فعل فرشته مرگ و یا فرشتگان قبض کننده روح می داند. با این وصف، به عقیده مفسرین، بين آيات هیچ منافاتى نيست؛ زیرا بر اساس سنت الهی، فرشتگان مامور اجراى فرامین الهی هستند، پس قبض از يكسو فعل خداست، چرا كه او فرمان داده، و از يكسو فعل فرشتگان، چون آنها آن را انجام می دهند. البته، فرشته مرگ معنى جنس دارد و جنس نیز مفهوم عمومیت داشته و آنها گروهى از فرشتگان هستند كه عزرائيل بزرگ آنها است.

محور بحث هاى سوره «ق»، مسأله «معاد» است و انکار آن توسط کافران، استدلال بر مسأله «معاد» از طریق توجه به نظام آفرینش و توجه به خلقت نخستین، اشاره به مسأله ثبت اعمال و مسائل مربوط به مرگ و حوادث روز قیامت، اوصاف بهشت و دوزخ و حوادث تکان دهنده پایان جهان؛ در این میان اشاراتى است کوتاه به سرنوشت دردناک اقوام طغیانگر پیشین (مانند قوم «فرعون»، «عاد»، «لوط»، «شعیب» و «تبع») و نیز دستوراتى براى توجه به خدا و ذکر او به پیامبر اسلام(ص).

اعمال انسان در چند کتاب ثبت مى گردد، نخست «نامه اعمال شخصى» است که ثبت کننده تمام کارهاى انسان در سراسر عمر او است، همان کتابی که قرآن می فرماید: «روز قیامت هر امتى به نامه اعمالش فرا خوانده مى شود». دوم کتابى است که «نامه اعمال امتها» است، قرآن می فرماید: «روز قیامت هر امتى به نامه اعمالش فرا خوانده مى شود»، که بیانگر خطوط اجتماعى زندگى آنها مى باشد، و سومین کتاب «نامه جامع و عمومى لوح محفوظ» است که نه تنها اعمال همه انسانها از اولین و آخرین، بلکه همه حوادث جهان در آن ثبت است.