علت غصب «خلافت» از زبان امام علي(ع)

امام علی(علیه السلام) دلیل غصب مقام «خلافت» از ایشان را چه می داند؟

امام علي(ع) در خطبه 162 «نهج البلاغه»، درباره غصب مقام «خلافت» به یکی از یارانش فرمودند: «اما اين كه بعضى اين مقام را از ما گرفتند و در انحصار خود درآوردند، در حالى كه ما از نظر نَسَب بالاتر و از جهت رابطه با رسول خدا(ص) پيوندمان محكم تر است، بدين جهت بود كه عده اى بر اثر خودخواهى و انحصارطلبى ناشى از جاذبه هاى خلافت، به ديگران بُخل ورزيدند، و [با نداشتن شايستگى، حقّ ما را غصب كردند] و گروهى ديگر [اشاره به خود حضرت و بنى هاشم است] با سخاوت از آن چشم پوشيدند. خدا در ميان ما و آنها داورى خواهد كرد و بازگشت همه به سوى او در قيامت است».

دفاع امام علي(ع) از حقّانیت خود براي جانشيني پيامبر(ص)

امام علي(علیه السلام)، حقّانيّت خود را براي خلافت و جانشيني پيامبر(صلی الله عليه وآله) چگونه اثبات کرده است؟

امام علي(ع) درباره اثبات حقّانيّت خود براي خلافت پيامبر(ص) فرمود: «كتاب خدا آنچه را [دشمن] از ما دور ساخته براى ما جمع نموده در آنجا كه فرموده: خويشاوندان در كتاب الهى نسبت به يكديگر سزاوارترند و نيز فرموده: سزاوارترين مردم به ابراهيم كسانى هستند كه از او پيروى كردند، و همچنين اين پيامبر(ص) و مؤمنين و خداوند، سرپرست و ياور مؤمنان است». منظور امام(ع) اين است كه اگر معيار در جانشينى پيامبر(ص)، قرابت با او باشد، ما از همه سزاوارتريم، چرا كه نزديك تريم و اگر معيار، آشنايى با تعليمات و اطاعت از دستورات آن حضرت باشد ما از همه آشناتر و نسبت به آئين او مطيع تريم؛ در حالى كه بنى اميّه و آنان كه بر كرسى خلافت پيغمبر(ص) نشستند فاقد اين دو اولويّت بودند.

استدلال امام علي(ع) بر حقانیت حکومتش

چرا امام علي(علیه السلام) برای اثبات حقانیت حکومت خود در برابر معاویه به «شورا» استدلال نمود؟

امام علي(ع) نامه اي به معاویه نوشت و تأكيد كرد: «بيعتى كه مردم در مدينه با من كردند براى تو كه در شام بودى الزام آور است، همان كسانى كه با ابوبكر و عمر و عثمان بيعت كردند با همان شرايط با من بيعت نمودند، بنابراين نه حاضران اختيار فسخ يا مخالفت با آن را دارند و نه كسى كه غايب بوده حق ردّ كردن آن را دارد». در واقع استدلال امام(ع) يك استدلال جدلى است كه مسلمات طرف مقابل را مى گيرد و با آن بر ضد وى استدلال مى كند و در اينجا معاويه كه خود را از طرفداران حكومت خلفاى پيشين مى دانست، نمى توانست چگونگى انتخاب آنها را انكار كند و اين در حالى بود كه اين گزينش به صورت كاملتر در مورد حكومت امام علي(ع) واقع شده بود.

فضيلت هاي «بنی هاشم» بر «بنی امیّه» از زبان امام علي(ع)

امام علي(علیه السلام) درباره فضيلت هاي «بنی هاشم» بر «بنی امیّه» چه فرمودند؟

امام علي(ع) درباره فضيلت هاي «بنی هاشم» بر «بنی امیّه» فرمودند: «چگونه اين دو گروه يكسانند در حالى كه در بین ما پيامبر(ص) و در بین شما تكذيب كننده اي مانند ابوجهل وجود دارد، از ميان ما شير خدا و از ميان شما شير پيمان هاى ضد اسلامى، از ميان ما دو سرور جوانان بهشت و از ميان شما كودكان آتش، از ما بهترين زنان جهان و از شما حمّالة الحطب و ... وجود دارد، پس ما به سبب خويشاوندي با پيامبر(ص) و اطاعت از او از ديگران سزاوارتريم. از سوى ديگر اگر دليل پيروزي در سقيفه استدلال به خويشاوندى با پيامبر(ص) بود، پس حق با ماست؛ چرا كه ما از همه به پيامبر(ص) نزديك تريم و اگر دليل ديگري داشت انصار نيز در خلافت حقّى خواهند داشت».

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

رسول الله (ص)

الصوم جنة مت لم يخرقها

روزه سپر است به شرط آنکه شخص آنرا از هم ندرد

ميزان الحکمة 6 / 392