مزاح 3 مطلب

هشدار درباره «شوخی» های بی محتوی

امام علي(علیه السلام) در نامه 31 نهج البلاغه، درباره «شوخی» های بی محتوی چه هشداري داده است؟

امام علي(ع) درباره شوخی های بی محتوی می فرماید: «از گفتن سخنان خنده آور و بى محتوی بپرهيز»؛ زيرا اين گونه سخنان اُبُهّت انسان را ویران ساخته و غالباً همراه با غيبت و يا استهزاء دیگران است، بنابراين سبب نقص انسان در دنيا و آخرت می شود. البتّه اين سخن به معنی پرهیز از مزاحِ مشروع نیست؛ زيرا پیامبر(ص) و ائمه(ع) از اين گونه شوخى ها انجام می دادند. بنابراین شوخی در حد اعتدالش نيكوست و اگر از حد اعتدال بگذرد موجب وهن شخصيت انسان شده يا شخص را وارد گناهانى مى كند كه خشم خدا را برمى انگيزد.

«مزاح» مطلوب و نامطلوب

چگونه مزاحی مطلوب و چگونه مزاحی نامطلوب چیست؟

در روایات، بحث های گسترده ای در زمینه «مزاح» وجود دارد؛ بعضی از روایات به آن توصیه کرده و بعضی بشدت از آن نهى کرده اند. در جمع اين روايات بايد گفت: مزاح، امرى بسيار ظریف و دقیق است؛ چون همانطور که جزئی از حسن خلق محسوب می شود، با خروج از اعتدال، آثار ويرانگر و مخرّبی دارد. مزاح، اگر در حد اعتدال و صرفاً براى شادى قلب مؤمنین باشد و تمام جهات شرعى در آن رعايت گردد، مورد رضاى خداوند است؛ اما اگر به قصد انتقام جويى، بردن آبروى اشخاص، كينه توزى و ... باشد، بسيار زشت و ناجوانمردانه است.

«شوخی و مزاح» در اسلام

«شوخی و مزاح» از دیدگاه اسلام پسندیده است یا ناپسند؟

در سيره پيامبر اكرم(ص)، امامان و بزرگان دين مزاج و شوخي وجود داشته است. در روايت است كه: «مؤمن، شوخ و مزّاح است»؛ البته اين كار نبايد از حدّ اعتدال خارج شود و يا آميخته با گناه، غيبت، سُخريّه و استهزا گردد و يا وسيله انتقام جويى و آبروريزى شود كه در اين صورت، يكى از بدترين رذايل اخلاقى و صفات نكوهيده خواهد بود. اگر مى بينيم در منابع اسلامى از مزاح گاهى به عنوان يك فضيلت و گاه به عنوان يك صفت رذيله ياد شده، اشاره به اين دو جنبه است.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الإمام عليٌّ(عليه السلام)

الإيثارُ شِيمَةُ الأبرارِ

ايثار، خوى نيکوکاران است

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 22