امام علی(ع) درباره هوای نفس و امور حرام به فرماندارش مى فرمايد: «زمام هوا و هوس خود را در دست گير و نسبت به آنچه بر تو حلال نيست بخيل باش؛ زيرا بُخل به خويشتن، راه انصاف را در آنچه محبوب و مكروه است به تو نشان مى دهد». مالكيّت هواى نفس كه امام(ع) بر آن تأكيد فرموده، آن است كه به هنگام هيجان شهوات، انسان بتواند خود را كنترل كند و به عكس اگر هواى نفس، مالك فكر و عقل و نيروى انسان شود او را به هر پرتگاهى مى كشاند.

«غضب» پیامدهای بسیاری دارد؛ در این حال، عقل از كار مى افتد، و انسان ديوانه وار حرکاتی را انجام مى دهد كه مايه ترس یا تعجب دیگران مى گردد؛ امام علی(ع) می فرماید: «غضب عقل آدمى را فاسد مى کند». غضب ایمان را تباه می کند، زيرا فرد عصبانى ممکن است هر ظلم و گناهی انجام دهد. هنگامى كه آتش خشم شعله ور مى شود، كنترل عقل برداشته مى شود، و عيوب مخفى انسان آشكار شده و آبرویش می رود. از سویی غضب راه شيطان را به سوى انسان باز می کند، زيرا ايمان و عقل که دو مانع قوى در برابر شيطان است، به هنگام غضب، ضعيف می شود.