جانشین 42 مطلب

«امامت در كودكی» امتحانی برای شیعیان

چرا امامت امام جواد(ع) در كودكی يكی از بحث برانگيزترين مباحث عصر ايشان محسوب می ‌گردد؟

یکی از مباحث کلامی، امامت پیش از بلوغ است كه در زمان امامت امام جواد(ع) مطرح شد. به نظر «نوبختی» علّت اختلاف، شرط دانستن بلوغ براي امامت بود. اما «حجت خدا» علم را حتی قبل از بلوغ و بدون یادگیری و به طور لدنّی، می تواند اخذ کند. البته شیعیان از قبل نیز امامان را در مقابل انواع پرسش ها قرار می دادند تا به شرط پاسخ گویی به سؤالات و همچنین وجود نصّ به امامتشان به عنوان امام معصوم(ع) شناخته ‌شوند؛ لکن سنّ کم امام جواد(ع) این آزمایش را ضروری تر كرد و شيعيان نیز با دریافت پاسخ همه سؤالات خویش، با اطمینان خاطر امامت‌ ايشان را پذیرفتند.

«امامت» از ديدگاه اماميه

از ديدگاه اماميه، «امامت» چيست و چه ويژگي هايي دارد؟


از نظر شیعه اماميه، «امامت»، ریاست و منصبی الهی در امور دین و دنیا مثل مقام «نبوت» است كه تنها فرق آن با نبوت در وحی است. مطابق اين تعريف، رياست در امور دين و دنيا، از وظایف امام(ع) است كه شيعه دوازده امامى به آن ملتزم است و جزء اصول دين نيز قرار مي گيرد.

مصداق «اولی الامر» در آيه 59 سوره نساء

عبارت «اولی الامر» در آيه 59 سوره نساء چه كسانی را شامل مي شود؟

تقریبا تمامی علما و دانشمندان شیعی و تعداد زیادی از علماي اهل سنت مانند حاكم حسكانى «اولی الامر» را بر على(ع) تطبيق داده اند. اگرچه افرادی در این مسئله اشکال گرفته و ایراداتی را مطرح نموده اند لکن به تمام این ایرادات از طرف اندیشمندان پاسخ داده شده است.

دلالت «آيه انذار» بر امامت امام علي(ع)

آیه «وَ اَنْذِرْ عَشيرَتَكَ الاَقرَبينَ» چگونه بر امامت امام علي(علیه السلام) دلالت دارد؟

وقتي آيه «و انذر عشيرتك الاقربين» نازل شد، پيامبر(ص) بنى عبدالمطلب را جمع كرد و ایشان را به اسلام دعوت نمود. سپس فرمود: «چه كسى حاضر است با من برادرى كند و مرا يارى نمايد و بعد از من، وصى و جانشين من در خانواده ام باشد و دين مرا ادا كند؟»، همه خاموش ماندند، ولى على(ع) قبول كرد. حسکانی در «شواهد التنزيل»، نسائى در «خصائص» و دیگران این حدیث را نقل کرده اند. حتی آلوسی نیز آن را نقل کرده ولی گفته چون شیعه از آن استفاده می کند باید گفت مجعول یا ضعیف است!!

قابل پذیرش بودن اسلام حضرت علي(ع) در ده سالگی

آيا اسلام آوردن امام علي(علیه السلام) در سن ده سالگی و قبل از بلوغ مورد قبول است؟

اولا پيامبر(ص)، اسلام آوردن ایشان در سن كودكي را پذيرفت؛ لذا كسى كه اسلام او را در آن سن معتبر نداند بر پيامبر(ص) ايراد گرفته است. ثانيا پيامبر(ص) ایشان را [علاوه بر پذيرش اسلامش] به عنوان برادر، وصى و جانشين خود معرفى كرد و ديگران را به پيروى از او دعوت كرد. پس سن بلوغ، شرط پذيرش اسلام نيست و هر نوجوانى كه عقل و قدرت تشخیص كافى دارد و اسلام را بپذيرد در زمره مسلمين قرار مى گيرد. ثالثاً: قرآن بلوغ را شرط نبوت هم نمي‌داند و برخى از انبيا مانند يحيي(ع) و عيسی(ع) در طفوليت به نبوت رسيدند.

دلالت حدیث «ثقلین» بر وجود امام زمان(عج)

حدیث «ثقلین» چگونه دلالت بر وجود امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) دارد؟

پیامبر(ص) در حدیث ثقلین مى فرمايد: «من دو جانشين را در ميان شما مى گذارم كتاب خدا ... و عترتم اهل بيتم، و همانا اين دو از يكديگر جدا نمى شوند تا در كنار حوض كوثر بر من وارد شوند». بنابراین تا زمانی که قرآن موجود است باید امام معصومى از عترت پيامبر(ص) موجود باشد و اهليت براي اقتدا و تمسك را داشته باشد. چنين شخصي مى تواند ديگران را نيز به هدايت مطلق رسانده و از مطلق گمراهى برهاند و او كسي جز حضرت مهدى(عج) نيست.

چرایی آوردن واژه «اولی الامر» با صیغه جمع

اگر منظور از «اولی الامر» امام معصوم(علیه السلام) است، چرا به صيغه جمع آمده است؟

درست است كه پيامبر(ص) در هر زمان يك جانشين معصوم داشته و امام معصوم(ع) در هر زمان يك نفر است، ولى با توجه به عموميت آيه نسبت به تمام زمان ها، اشكالي ندارد كه وجود امام متعدد باشد و از واژه جمع استفاده شود و اين كار در زبان عرب مرسوم است.

نبودن امام معصوم(ع) در زمان پیامبر(ص) و دستور به اطاعت از او با آیه «اولی الامر»!!

با اینکه امام معصوم(علیه السلام) در زمان پيامبر(صلی الله علیه و اله) وجود نداشته چگونه با آیه «اولی الامر» فرمان به اطاعت از وى صادر شده است؟

آيه «اولی الامر» تنها ناظر به زمان پيامبر(ص) نيست؛ و يك دستور كلي براي همه مسلمين تا زمان قيامت است و اشكالى ندارد در عصر رسول الله(ص) خود ايشان و در اعصار ديگر امامان معصوم(ع) مصداق آیه باشند.

منابعی برای تحقیق درباره روایات و اسناد روایات شأن نزول آیه تبلیغ و ماجرای غدیر

در چه منابعی از روایات و اسناد روایات شأن نزول آیه تبلیغ و ماجرای غدیر بحث شده است؟

روايات فراوانى داريم كه با صراحت مى گويد: اين آيه در جريان غدير خم و خطبه پيامبر(ص) و معرفى على(ع) به عنوان وصىّ و ولىّ نقل شده است. در اين باره مي توان به كتابهايي مانند: الغدير، احقاق الحقّ، المراجعات، عبقات الانوار و دلائل الصدق مراجعه كرد.

امکان خلافت امام علی(ع) در زمان حیات پیامبر(ص)

امام علي(ع) در زمان حیات پيامبر(ص) مقام ولايت به معني حاكميت و رهبري مسلمين نداشت؛ پس چگونه مي توان آيه «ولایت» را دلیلی بر خلافت ایشان دانست؟

پاسخ اين سؤال روشن است؛ در تعبيرات روزانه بسيار ديده ايم كه اسم يا عنوانى به افرادى اطلاق مى شود كه نامزد و یا انتخاب براى آن مقام شده اند هر چند هنوز رسماً وارد عمل نشده اند يا به تعبير ديگر بالقوّه داراى آن مقام اند نه بالفعل. مثلا كسى در حال حيات خود، يك نفر را به عنوان وصىّ خود تعيين مى كند و با اينكه هنوز در حيات است مى گوئيم فلان كس وصىّ او است يا قيّم اطفال او است. در آیات قرآن و روایات نیز این گونه استعمالات بسیار دیده می شود.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال على بن الحسين السجّاد عليه السّلام :

اَيُّما مُؤ مِنٍ دَمِعَتْ عَيْناهُ لِقَتْلِ الْحُسَيْنِ وَ مَنْ مَعَه حَتّى يَسيلَ عَلى خَدَّيْهِ بَوَّاءَهُ اللّهُ فىِ الْجَنَّةِ غُرَفاً.

هر مؤ منى که چشمانش براى کشته شدن حسين بن على عليه السّلام و همراهانش اشکبار شود و اشک بر صورتش جارى گردد، خداوند او را در غرفه هاى بهشتى جاى مى دهد.

ينابيع الموده ، ص 429