امام علی(ع) در ارتباط با صفات پیامبر(ص) می فرماید: «خداوند او را فرستاد تا مردم را به سوى حق دعوت كرده و گواه بر اعمال خلق باشد». در واقع ماموریت پیامبر(ص) تنها ابلاغ دعوت حق نبود، بلكه بر اجراى آن نيز نظارت داشته و اين همان معنى امامت و ولايت تشريعى پیامبر(ص) است. امام در ادامه مى فرمايد: «او بدون سستى و کوتاهی، به ابلاغ رسالتش پرداخت و بدون هیچ عذر و بهانه اى با دشمنان جهاد كرد». این تعبیرات امام اشاره اى پر معنى به كوتاهى و بهانه جويى مردم كوفه در ترك جهاد دارد.

«ولايت تكوينی» یعنی اینکه خداوند به کسی اجازه دهد در جهان آفرينش دخل و تصرف كند و برخلاف جريان طبيعى عالم، حوادثى را به وجود آورد. قرآن، صراحتا در مورد وقوع اين ولايت، سخن گفته است. مانند: اِحياى مردگان و شفاى بيماران لاعلاج توسط حضرت عيسی(ع) یا فرمانبردارى باد از حضرت سليمان(ع) و ... .