از منظر مفسرین دو واژه «ظلم» و «هضم» با یکدیگر تفاوت دارند. خداوند در وصف مومنان می فرماید: «آنها نه از ظلم مى ترسند و نه از نقصان حقشان». برخي از مفسرين گفته اند: ظلم يعني آنها در دادگاه عدل الهي هرگز بيم ندارند كه ستمى بر آنها شود و به خاطر گناه نكرده مؤاخذه شوند. هضم يعني آنان از نقصان ثوابشان وحشتى ندارند؛ چراكه پاداش آنها بى كم و كاست داده مى شود. هم چنین گفته اند: ظلم یعنی از نابودي كل حسناتشان بيم ندارند، و هضم يعني از نقصان مقدار كمى از حسنات خود نيز وحشت ندارند؛ زيرا حساب الهى دقيق است.

امواج نيرومند و تكان دهنده ايمان به معاد و تأثير آن در اجراى عدالت و مقاومت در برابر هر گونه انحراف و گناه در روايات به وضوح به چشم مى خورد و نمونه زنده اى است از تجلّى ايمان به رستاخيز و دادگاه عدل الهى در اعمال انسان. در روايتي امام علي(ع) فرمودند: «به خدا سوگند، اگر شب را به روى خارهاى جانگداز «سعدان» بيدار بسر برم و [روزها] در غل و زنجيرها بسته و كشيده شوم، برايم خوشتر است از اينكه خدا و رسولش را روز قيامت در حالى ملاقات كنم كه به بعضى از بندگان ستم كرده و چيزى از اموال دنيا را غصب نموده باشم».

«بَعْث» در لغت مفهوم وسيعى دارد، بعضى آن را به معناى «فرستادن» و بعضى «رسانيدن» و بعضى به معناى «پراكندن» تفسير كرده اند. انتخاب اين تعبير براى قيامت به خاطر آغاز حركتی است كه خداوند مردگان را از قبر بر مى انگيزاند، سپس آنها را به سوى محاكم و دادگاه هاى قيامت براى حساب مى فرستد و از آن جا نيز به سوى بهشت يا دوزخ فرستاده مى شوند و هر يك از اين مراحل، يكى از مصداق هاى «بعث» است.

«يَوْم الْمَوْعُودِ» روزى است كه وعده گاه همه آنجاست و همه انبياء وعده آن را داده اند. قرآن سوگند به آن روز را به دنبال سوگند به آسمان قرار داده كه بگويد عظمت آن روز همچون عظمت آسمان است يا اشاره به اينكه اگر آن روز موعود نباشد آفرينش اين آسمان عظيم بى هدف خواهد بود. «يَوْمُ الْخُلُودِ» روز جاودانگى است و انتخاب اين نام به خاطر بيان ابديت اين موهبت الهى است. توصيف آن روز به «يَوْم العَظيم» به خاطر امور مهمي است كه در آن روز بزرگ واقع مى شود؛ پاداش و كيفر عظيم، دادگاه عظيم و عظمت وقایع قیامت.

«يَوْمٌ عَسِيرٌ» روزي است كه براى كافران بسيار دردناك است، به طورى كه نيرومندترين آنها را ناتوان مى سازد. تازه اين تنها يك مرحله است، مراحل بعد موقع كشيده شدن به سوى جهنم است كه گرفتار انواع عذاب ها مى گردند و آن روز حتى براى مؤمنان روز آسانى نيست. قیامت «يَوْمٌ اَليم» است چون از جهات زيادى مايه درد و رنج است؛ از جهت رسوايى ها و پشيمانى ها و... و «يَوْمُ الْوَعِيدِ» اشاره پرمعنايى به تمام مجازات هاى روز قيامت دارد: اعم از مشكلات صحنه محشر، دادگاه عدل الهى، مجازات دوزخ و ... .

یکی از طرق رهايى از چنگال كيفرها در اين جهان پذيرفتن مسئوليت هاى ديگران است؛ مانند پذيرفتن جريمه مالى يا به جان خريدن كيفر جرم ديگري. لکن به تاكيد قرآن اين گونه كارها در آن دادگاه بزرگ الهى مطلقاً ممكن نيست، هر كس مسئول كارهاى خود است و خود كيفر اعمالش را مى بيند و جريمه جرائمش را مى پردازد. در قرآن آمده: «از آن روز بترسيد كه هيچ كس به جاى ديگرى مجازات نمى شود» و در آيه ای دیگر مى فرمايد: «و بترسید از روزى که نه پدرى مجازات فرزندش را پذیرا مى شود و نه فرزندى چیزى از مجازات پدرش را».

سه چیز باعث «خوف از خدا» می شود؛ 1- «معرفت خدا»؛ مومن هرگاه عظمت، شوکت، قدرت، علم و ازلیت و ابدیت خدا را می بیند خائف می شود. 2- «ترس از دادگاه الهی»؛ از آنجا که ممکن الوجود نمی تواند حق عبادت واجب الوجود را اداء کند، لذا خائف می شود که شايد نتوانسته آن طور كه از او انتظار می رود، اداء وظيفه كند. 3- «ترس از گناه»؛ و به عبارت صحيح تر، ترس از عدالت خداوندى، زیرا که خدا مى تواند شخصی را براى يك معصيت عذاب كند و اين خلاف عدل نيست و لو اینکه او تمام عمر را عبادت كرده باشد.