تفسیر ابن ابى حاتم رازى

معرفی کتاب «تفسیر ابن ابی حاتم رازی»

این تفسیر که نام اصلى آن «تفسیرالقرآن العظیم مسنداً عن الرسول» است توسط ابومحمد عبدالرحمن بن محمد بن ادریس بن منذربن داودبن مهران حنظلى ابن ابى حاتم رازى (240ـ327ق) تدوین و تصنیف شده است. او به امامان بزرگوار شیعه گرایش داشت و بسیارى از فضائل و وقایع مربوط به حضرت على و فرزندان پاک او(علیهم السلام) را در کتاب هایش نقل کرد و به همین دلیل، عده اى از متعصبان جاهل اهل سنت او را به ارتداد و تشیع متهم ساخته اند. اعتبار تفسیرابن ابى حاتم به گونه اى است که علماى اهل سنت آن را در ردیف تفسیر طبرى که مستند به صحابه، تابعان و پیروان آنان است، دانسته اند؛ به ویژه اینکه در این کتاب روایات معتبرى یافت مى شود که نمى توان آنها را در سایر منابع یافت. علاوه بر این، مطالب برخى از کتاب هاى تفسیرى پیش از خود مثل تفسیرسعید بن جبیر و مقاتل بن حیان را در تفسیرخود نقل کرده که معتبرترین منبع براى اطلاع از محتواى آنها بشمار مى رود.  مفسران بزرگ اسلام نظیر ابن کثیر، بغوى، شوکانى، و دیگران براى تدوین کتاب هاى تفسیرى و روایى خود بهره هاى فراوانى از این کتاب برده اند. بزرگانى مثل جلال الدین سیوطى تفسیراو را منبعى سرشار و قابل اعتماد براى مفسران پس از وى در همه دوران ها دانسته اند.

معرفی ابن حجر عسقلانى

ابن حجر عسقلانی که بود؟

وى یکى از علماى بزرگ حدیث و فقه شافعى و تاریخ نگار بزرگ و معتبر اهل سنت به شمار مى رود. اهل سنت از او به عنوان «حافظ» و «شیخ الاسلام» در حدیث یاد مى کنند. او در ردیف پنج نفر اوّل حافظان بزرگ حدیث نبوی و تاریخ اسلام قرار دارد. نام او «على بن محمد عسقلانى» مى باشد که به «ابن حَجَر» لقب و شهرت یافته است. وى در قاهره به دنیا آمده در دوازده سالگى که در مکه بود کلّ قرآن را حفظ کرد. سپس به تعلیم و حفظ حدیث، فقه و تاریخ پرداخت. او خطیب مساجد جامع مهم مصر و قاضى القضاه آن دیار بود و به کار کتابدارى نیز مى پرداخت.

او در عقاید، گرایش اشعرى داشته و سلفى مسلک بود و درفقه به روش فقه شافعى فتوا می داد و در هر ماه به طور متوسط سیصد فتوا صادر مى کرد؛ از این رو، به زیاد فتوادادن (کثیر الافتاء) شهرت یافته است. گفته اند که به دلیل زیادى افتاء، فتواهاى اشتباه صادر کرده است. «ابن حجر» نظرات ویژه اى درباره تشیّع دارد؛ او مى گوید تشیّع بدعت است و حدیث راوی شیعه پذیرفته نیست، زیرا که بدعت، کفر به شمار مى رود. او علاوه بر شیعه، دشمن سر سخت حنفیان نیز بوده است. همچنین نظرات ویژه اى درباره عدالت مطلق صحابه دارد.

علمای اهل سنت و بیان تواتر احادیث مهدوی

آیا علمای اهل سنت احادیث مربوط به امام زمان(عج) را متواتر می دانند؟

احاديث نبوى پيرامون حضرت مهدى(عج) و صفاتش، در منابع قديم اهل سنت به قدرى زياد است كه محدثان بزرگ اهل سنت، احاديث مربوط به حضرت را متواتر می دانند. در يك بررسى اجمالى، تعداد 17 نفر از دانشمندان اهل سنت در كتاب هاى خود، به متواتر بودن این احاديث، تصريح كرده اند که می توان به علامه شوکانی، حافظ ابو عبد الله گنجى شافعى، ابن حجر عسقلانى شافعى و . . . اشاره کرد، که با صراحت گفته اند: اخبار متواترى از پيامبر(ص) رسيده كه نشان مى دهد مهدى از خاندان اوست و او زمين را پر از عدل و داد مى‏ كند.

 ابن تیمیه و جعلى دانستن حدیث «اخوّت»!

آیا سخن ابن تیمیه در جعلى دانستن حدیث «اخوّت» اعتبارى دارد؟

روایات بسیاری درباره برادری پیامبر(ص) و امام على(ع) نقل شده؛ اما ابن تیمیه با تضعیف این احادیث مى گوید: «حدیث مؤاخاة، باطل و جعلى است؛ زیرا پیامبر(ص) با هیچ کسى عقد اخوت نبسته است». در این رابطه می توان گفت: اولا: او تنها در صدد تضعیف این احادیث بوده و هیچ کس با او موافق نیست. ثانیاً:علماى اهل سنت همچون ترمذى، نسائى، ابن ماجه، و... این حدیث را در کتب خود آورده اند. ثالثاً: برخى از بزرگان اهل سنت مانند؛ ابن حجر و زرقانى مالکى، تضعیف و ردّ ابن تیمیه را جواب داده اند.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

رسول الله (ص)

صوموا تصحوا

روزه بگيريد تا سالم مانيد

ميزان الحکمة 6 / 392