متواتر 10 مطلب

ادّعا و تصریح ائمه اهل بیت(ع) بر عصمت خویش؟

آیا خود ائمه ادّعای عصمت داشته اند؟ آیا سخنی در این باره از آنها نقل شده است؟

نه تنها از خود امامان اهل بیت(ع)، بلکه احادیثی ازحضرت رسول(ص) نیز در این باره نقل شده است؛ احادیث متعددی از ائمه معصومین(ع)، همچون امام علی(ع)، امام باقر(ع)، امام کاظم(ع)، امام صادق(ع) و امام رضا(ع) نقل شده که موضوع عصمت ائمه اهل بیت(ع) در آنها مورد تایید قرار گرفته است.
این احادیث دو گونه اند: در برخی از احادیث ویژگی هایی برای ائمه بیان شده که لازمه آن عصمت است. مثل حدیث ثقلین که اهل بیت، همانند قرآن مانع از گمراهی و جداناشدنی از کتاب خدا معرفی شده و یا حدیث نبوی همراهی همیشگی امام علی(ع) با حق و حقیقت که در هر حال لازمه معصوم بودن آنهاست.
گروه دیگری از احادیث نیز وجود دارند که صریحا بر عصمت ائمه و پاکی شان از گناه دلالت دارند. برای مثال حضرت رسول(ص) خود، امام علی(ع)، امام حسن(ع) و امام حسین(ع) را صریحا مطهر و معصوم معرفی می کند. در حدیثی دیگر حضرت امیر(ع) با هم عرض قرار دادن خودشان و دیگر معصومین با قرآن، از معصوم مخلوق شدن شان سخن به میان آورده است. همچنین امام صادق(ع) می فرماید: «ما ترجمان فرمان خداييم ما جماعتى معصوم هستيم».

ویژگي هاي قرائت «حفص» از «عاصم»

قرائت «حفص» از «عاصم» چه ویژگي ها و خصوصیاتی دارد که آن را از قرائت های دیگر ممتاز ساخته است؟

قرائت «حفص» از «عاصم»، یگانه قرائتی است كه داراى سندى صحيح بوده و با پشتوانه جمهور مسلمين اِستحكام يافته است. اين قرائت در طىّ قرون پى در پى تا امروز همواره ميان مسلمانان متداول بوده، زیرا: 1. حفص و استاد او عاصم شديدا به آنچه كه با قرائت عامّه و روايت صحيح و متواتر ميان مسلمانان موافق بود، پایبند بودند. 2. عاصم در بين قُرّاء، ضابطى بى نهايت استوار و در اخذ قرآن از ديگران بسيار محتاط بود، لذا قرائت را تنها از استاد خود «ابو عبدالرحمان سلمى» اخذ می کرد؛ چرا که وی نیز آن را از امام علي(ع) فرا گرفته بود، لذا هيچ گاه با استاد خود مخالفت نورزيد، و... .

منظور از «علم درایه» و ضرورت آن؟

منظور از «علم درایه» چیست؟ و تحصیل آن چه ضرورتی دارد؟

«درایه» در لغت از ریشۀ «دَرَیَ» به معنای شناخت و دانستن است. در اصطلاح نیز به علمی می گویند که از سند حدیث و متنِ آن و کیفیت حمل حدیث و آدابِ نقل آن بحث می کند. به وسيله این علم، طبقه‏ بندى حديث از قبيل: متواتر، مستفيض، صحيح، ضعيف، موثق، حسن، مرسله، مقطوعه، مضمره بودن و ... شناخته مى‏ شود و از پيش نيازهاى اجتهاد است. هدف این علم مشخص کردنِ روایاتِ معتبر از غیر معتبر و نیز شناختنِ کلمات و اصطلاحات علوم حدیثی می باشد.

تعداد آیات و سور قرآن

قرآن کریم چند آیه و چند سوره دارد؟

قرآن با 114 سوره از روز نخست به همين صورت فعلى، و بدون كم و زياد، نازل شده و از طريق پيامبر(ص) با نقل صحابه و تابعين به دست ما رسيده است. اين عدد متواتر است، و زياده بر آن فاقد اعتبار و كمتر از آن نیز فاقد دليل است. از سویی بر طبق روايت كوفيّين كه از مولى امام علی(ع) روايت شده‌، قرآن 6236 آيه دارد و اكنون عدد آيات قرآن در مصحف شريف همين رقم است. اين شمارش، مبتنى بر آن است كه «بسم ‌الله‌ الرحمن ‌الرحيم» در سوره حمد يك آيه محسوب شود و در ديگر سوره ها آيه مستقل به حساب نيامده باشد.

متواتر بودن «قرائات سبع»!

آیا «قرائات سبع» متواتر است؟

برخى از فقها و نويسندگان گمان کرده اند كه «قرائات سبع» جملگى متواترند و حجيّت شرعى دارند، به طوري كه نمازگزار مى تواند يكى از اين قرائت ها را برگزيند؛ ولى محقّقين، تواتر قرائات را انكار مى كنند و آن را قابل تصوّر نمى دانند. البته نقل قرائت از خود قُرّاء، متواتر است؛ اما نسبت به زمان قبل از آنان تا زمان صحابه و عهد پيامبر(ص) فاقد شرط تواتر است و در زمره اَخبار آحاد به شمار مي آيد.

قرائت منتخب شیعه

شیعیان اهل بیت(ع) کدام یک از قرائات را پذیرفته اند و دلیل این انتخاب چه بوده است؟

پيروان مكتب تشيّع براين باورند كه تنها قرائتی که دارای شروط اعتبار است و با قرائت شناخته شده نزد انبوه مسلمانان موافق است، قرائت عاصم به روایت حفص است؛ زيرا نصّ قرآنى يكى بيش نيست كه از نزد خداى يكتا نازل گرديده است، و تمامى اين اختلافات در قرائت قرآن، ناشى از اجتهاد قاريان است. در واقع اجتهاد در به دست آوردن نصّ قرآن بيهوده است، و تنها در قرائت عاصم به روایت حفص است که این ویژگی سماع و نقل متواتر وجود دارد.

معراج در روایات

در روایات اسلامى، معراج چگونه تفسیر شده است؟

روایات «معراج» به چهار گروه تقسیم می شود؛ 1- روایاتى که به خاطر متواتر بودن قطعى است، مانند؛ اصل مسأله معراج. 2- روایاتى که مشتمل بر مسائلى است که هیچ مانع عقلى از قبول آن نیست. 3- روایاتى که ظاهر آن با اصول اسلامى منافات دارد، ولى قابل توجیه است، مانند؛ دیدن برخی بهشتیان و دوزخیان. 4ـ روایاتى که مشتمل بر مطالب باطلی است که به هیچ وجه قابل قبول نیست، مانند؛ دیدن خدا.

اسلام ابوطالب در کلام ابن ابى الحدید

نظر ابن ابى الحدید در رابطه با اسلام ابو طالب چیست؟

ابن ابى الحديد، پس از ذکر بخشى از اشعار ابوطالب مى نويسد: اگر چه تک تک اين اشعار، متواتر نيست امّا مجموع اشعار دلالت بر يک امر مشترک مى کند و آن تصديق محمّد(ص) است.

اتفاق نظر مذاهب اسلامی بر اصل «ظهور»

آیا مذاهب اسلامی بر اصل ظهور امام زمان(عجل الله) اتفاق نظر دارند؟

تمام مذاهب اسلامى بر اصل مسئله «ظهور» حضرت مهدى(عج) و اینکه ايشان از ذريه پيامبر اكرم(ص) می باشد اتفاق نظر دارند. همه معتقدند كه در آخرالزمان شخصى به نام مهدى(عج) ظهور كرده، زمين را پر از عدل و داد خواهد كرد همان گونه كه از ظلم و جور پر شده است.

ایرادات محتوایی و سندی بر روایات «علائم ظهور»؟!

آیا این سخن صحیح است که روایات «علائم ظهور» داراي اشکالات سندی و متنی است؟

برخى مى گويند: بحث از «علائم ظهور» به خاطر ضعيف السند بودن اغلب روايات آن بى فايده است. در جواب می گوییم: بسيارى از اخبارِ علائم ظهور، صحيح السند، بلكه مستفيض يا متواتر است. علاوه بر اينكه تعداد بى شمارى از آنها مضمونى واضح و روشن دارند به درجه اى كه در حكم «صريح» در موضوع خود می باشند. ضمن اینکه وجود روايات ضعيف در تمام موضوعات دينى و خبرهاى مختلف وجود دارد، و اين مسئله باعث نمى شود كه انسان محقق دست از بحث و بررسى آن بردارد؛ بلكه وظيفه دارد كه با روشى صحيح به بررسى سندى آنها بپردازد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

رسول الله(صلى الله عليه وآله)

ألاَ مَن ظَلَمَ أجِيراً اُجْرتَهُ فلَعنةُ اللهِ علَيهِ

هان! نفرين خدا بر کسى که مزد مزدبَرى را کامل نپردازد

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 38