امام علی(ع) درباره علت تاخیر در صدور جنگ صفين مي فرمايد: «تأخير در جنگ به سبب ترديد من در مبارزه با شاميان نیست! بلکه اميد دارم، گروهى از آنان به ما بپيوندند و هدايت شوند». نكته مهمّى که امام(ع) اشاره مى فرمايند این است كه جنگ براى مردان خدا نه يك هدف است و نه نخستين راه درمان؛ بلکه آنها تا آخرین لحظه تلاش می کنند که مردم هدایت شوند. تاريخ نيز نشان مى دهد كه حُسن ظنّ امام در اين باره بى دليل نبود؛ چرا كه گروه كثيرى در همان ايّام، توبه كرده و به سوى لشكر امام بازگشتند يا از جنگ كناره گيرى نمودند.

پس از آنکه پیامبر(ص) اسلام رابر ساکنان نجران عرضه کرد، آنها قبول نکردند و قرار بر مباهله شد. پیامبر(ص) با على(ع) و فاطمه(س) و حسن و حسین(ع) پا به میدان مباهله گذاشت؛ اسقف نجران وقتی پیامبر(ص) را با عزیزانش دید گفت من چهره هایى را مى بینم که هرگاه دعا کنند بزرگترین کوهها از جاى کنده شود، فوراً کنده مى شود. بنابراین دست از مباهله برداشتند و به جزیه رضایت دادند.