پاسخ اجمالی:
در لغت، رسول کسی است که مأموریت و رسالتی دارد تا آن را ابلاغ کند و نبی کسی است که از وحی آگاه است و از آن خبر می دهد. اما در تعابیر قرآنی و روایات، رسول کسی است که وحی الهی را دریافت کرده و به مردم ابلاغ کند. اما نبی کسی است که تنها وحی را دریافت می کند ولی موظف به ابلاغ آن نیست. فرق دیگر این است که نبی حقایق وحی را در خواب می بیند یا علاوه بر خواب صدای فرشته وحی را در بیداری می شنود. اما رسول علاوه بر دریافت وحی در خواب، فرشته را در بیداری می بیند و صدایش را هم می شنود.
پاسخ تفصیلی:
«رسول» در اصل، به معنى کسى است که: مأموریت و رسالتى بر عهده او گذارده شده، تا آن را ابلاغ کند، و «نبىّ» بنا بر یک تفسیر، به معنى کسى است که از وحى الهى آگاه است و خبر مى دهد، و بنا بر تفسیر دیگر، به معنى شخص عالى مقام است (که ماده اشتقاق هر دو قبلاً بیان شد) این از نظر لغت.
اما از نظر تعبیرات قرآنى، و لسان روایات، بعضى معتقدند: «رسول» کسى است که، صاحب آئین و مأمور ابلاغ باشد، یعنى وحى الهى را دریافت کند و به مردم ابلاغ نماید، اما «نبىّ» دریافت وحى مى کند ولى موظف به ابلاغ آن نیست، بلکه تنها براى انجام وظیفه خود او است، و یا اگر از او سؤال کنند پاسخ مى گوید.
به تعبیر دیگر، «نبىّ» همانند طبیب آگاهى است که در محل خود آماده پذیرائى بیماران است، او به دنبال بیماران نمى رود، ولى اگر بیمارى به او مراجعه کند از درمانش فروگذار نمى کند.
اما «رسول» همانند طبیبى است سیار، و به تعبیرى که على(علیه السلام) در «نهج البلاغه» درباره پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) فرموده: «طَبِیبٌ دَوَّارٌ بِطِبِّهِ».(1)
او به همه جا مى رود، به شهرها، روستاها، کوه و دشت و بیابان تا بیماران را پیدا کند و به مداواى آنها بپردازد، او چشمه اى است که به دنبال تشنگان مى دود، نه چشمه اى که تشنگان او را جستجو کنند.
از روایاتى که در این زمینه به ما رسیده و مرحوم «کلینى» در کتاب «اصول کافى» در باب «طبقات الانبیاء و الرّسل» و باب «الفرق بین النبىّ و الرّسل» آورده چنین استفاده مى شود: «نبى» کسى است که تنها حقایق وحى را در حال خواب مى بیند (همانند رؤیاى ابراهیم(علیه السلام)) و یا علاوه بر خواب در بیدارى هم صداى فرشته وحى را مى شنود.
اما «رسول» کسى است که علاوه بر دریافت وحى، در خواب و شنیدن صداى فرشته، خود او را هم مشاهده مى کند.(2)
البته، آنچه در این روایات وارد شده، با تفسیرى که گفتیم، منافات ندارد; چرا که ممکن است مأموریت هاى متفاوت پیامبر و رسول تأثیر در نحوه دریافت آنها از وحى داشته باشد، و به تعبیر دیگر، هر مرحله اى از مأموریت، همراه با مرحله ویژه اى از وحى است (دقت کنید).(3)
تا کنون هیچ نظری برای این مطلب درج نشده است.