مجازات «اسراف كاران» و «تبذير كنندگان»

از ديدگاه قرآن، «اسراف كاران» و «تبذير كنندگان» چگونه مجازات می شوند؟

«اسراف» و «تبذير» به معناى وسيع كلمه از گناهان بزرگ است كه «قرآن» در مذمّت آن مى فرمايد: «مسرفان، اهل آتش اند» و در مورد «تبذير كنندگان» نيز مى فرمايد: «تبذير كنندگان هميشه برادران شياطين بوده اند». روشن است سرنوشت شياطين و برادرانشان چيزي جز گرفتار شدن در كانونِ قهر و غضب الهى يعنى دوزخ نخواهد بود.

عذاب «کم فروشي» از ديدگاه قرآن

از ديدگاه قرآن، عذاب «کم فروشي» چگونه است؟

«قرآن» روى عذاب «کم فروشي»، تأكيد خاصى كرده و براي اهمّيّت آن يك سوره را به «مطفّفين» نامگذاري نموده است. «قرآن» درباره «كم فروشي» مي فرمايد: «واى بر كم فروشان ... آيا آنها گمان ندارند بر انگيخته مى شوند در روزى بزرگ؟ ... چنين نيست كه آنها مى پندارند مسلّماً نامه اعمال فاجران در سجّين است». در تعبيرات «قرآن» كم فروشى در سر حدّ كفر يا نوعى كفر به حساب آمده است. قابل توجه اينكه الفاظ آيه گرچه مخصوص كم فروشان و مربوط به اجناسى است كه با پيمانه و وزن خريد و فروش مي شوند؛ ولى بعيد نيست روح آيه وسعت بيشترى داشته و تمام كسانى كه در انجام وظائف الهى و اجتماعى خود كوتاهي كنند را نيز شامل شود.

دستورات امام علي(ع) برای «اصلاح زبان»

امام علي(ع) برای «اصلاح زبان» چه دستوراتی بیان می فرماید؟

ایشان می فرماید: «انسان بايد زبان خود را نگه دارد؛ زيرا اين زبان، سركش است و صاحبش را به هلاكت مى افكند، به خدا سوگند! باور نمى كنم بنده با تقوایی از تقوای خود سود برد، مگر اینکه زبانش را حفظ كند، زبان مؤمن، پشت قلب او قرار دارد و قلب منافق، پشت زبان اوست؛ چرا كه مؤمن هرگاه بخواهد سخنى بگويد نخست مى انديشد؛ اگر خير بود اظهار مى كند و اگر شرّ بود آن را پنهان مى سازد؛ ولى منافق آنچه بر زبانش جارى مى شود مى گويد؛ در حالى كه نمى داند كدام به سود اوست و كدام به زيان او».

امتحان مردم با «فتنه ها» بعد از پیامبر(ص)

بعد از پیامبر اکرم(ص) مسلمانان با چه فتنه هائي امتحان مي شوند؟

امام علي(ع) نقل می کند که پیامبر(ص) فرمود: بعد از من مردم به وسیله اموالشان مورد آزمایش قرار می گیرند و محرمات الهی را بوسیله شبهات دروغین و هوس آلود حلال می شمرند؛ شراب را به اسم «نبیذ» می نوشند؛ رشوه را به اسم هدیه می گیرند و رباخواري را به اسم بیع انجام مي دهند.

«غفلت»، سرچشمه عدم شناخت حقّ

سرچشمه عدم معرفت و شناخت حقّ از سوي بسياري از انسانها چیست؟

«قرآن» تاكيد دارد كه خداوند همه اسباب معرفت را (عقل براى درك امور معقوله، چشم براى امور محسوسه و گوش براى علوم نقلى) در اختيار همگان گذارده؛ ولى بسياري از انسانها اين اسباب را به كار نمى گيرند و از آن بهره مند نمى شوند، لذا آنها از حيوانات هم پست ترند؛ چراكه اگر حيوان چيزى نمى فهمد از خود اختيارى ندارد؛ اما آنها همه اين وسائل را در اختيار دارند و امكان استفاده از آنها را دارند؛ ولى از آن بهره نمى گيرند. سرچشمه همه اين امور، «غفلت و بى خبرى» است كه در ذيل آيه 179 سوره «اعراف» به آن اشاره شده است: «اُولِئكَ هُمُ الْغَافِلُونَ».

مجازات «کفران نعمت هاي الهي»

از ديدگاه قرآن مجازات «کفران نعمت هاي الهي» چیست؟

«كفران نعمت هاي خدا» از گناهان بزرگى است كه «قرآن» درباره آن، وعده دوزخ داده است: «آيا نديدى كسانى را كه نعمت خدا را تبديل به كفران كردند و قوم خود را به دار البوار [يعني جهنم] كشاندند و آنها به آتش جهنّم مى سوزند و [آنجا] بد قرارگاهى است». درباره اينكه منظور از نعمت خدا در اين آيه چيست؟ جمعى از مفسّران به پيروى از بعضى روايات، اين نعمت را به وجود پيغمبر اكرم(ص) و امامان(ع) تفسير كرده اند.

«یأس و ناامیدی» مقدمه «پیروزی»

چگونه می توان احساس «یأس و ناامیدی» بعد از شکست ها را به امید پیروزی تبدیل کرد؟

هنگام بروز حوادثِ سخت، گروهى با مأيوس شدنِ ناگهاني از همه چيز، مانع مهمّى بر سر راه فعّاليت هاى آينده خود ايجاد مي كنند. در اين ميان امام(ع) در خطبه 100 به دو راهكار اساسي اشاره مي كند كه مي تواند اين حالت منفى را برطرف سازد: 1. بايستي از كارهاى شتاب زده و دلبستگى به آنچه مقدّمات آن فراهم نشده پرهیز کرد. 2. نبايد از شكست هاى مقطعى و موردى مأيوس شد؛ چراكه با همين تجربه هاى شكست، مي توان پل پيروزى را ساخت. علاوه بر اين، گاه الطاف خفيّه الهى شامل حال انسان شده، وسايل پيروزى را آماده مى سازد.

راه نجات از «غفلت» از زبان امام علي(ع)

از ديدگاه امام علي(علیه السلام) راه نجات از «غفلت» چيست؟

امام علي(ع) درباره راه نجات از غفلت مرگبار دنياپرستان می فرمایند: «هر كس بايد از [مواهب و امكانات] خويشتن بهره گيرد؛ چرا كه شخص بصير و بينا كسى است كه [با گوش خود] بشنود و بينديشد و [با چشم خود] ببيند و عبرت گيرد؛ سپس در جاده روشنى گام نهد كه در آن از راه هايى كه به سقوط و گمراهى و شبهات اغواگر منتهى مى شود دورى جويد، گمراهان را از طريق سازشكارى در حقّ يا تحريف در سخن يا ترس از راستگويى بر خود مسلّط نكند».

هشدار امام علی(ع) درباره «حرص»

امام علی(عليه السلام) در نامه 49 نهج البلاغه درباره «حرص» چه هشداری می دهد؟

ایشان می فرمايد: «دنياپرست به چيزى از دنيا نمى رسد جز آنكه درى از حرص را به رويش مى گشايد و آتش عشق او را به دنيا تندتر مى كند، در حالى كه دنياپرست هرگز به آنچه دارد در برابر آنچه به آن نرسيده قانع نيست [و دائماً در آتش حرص مى سوزد] درحالیکه سرانجامش جدايى از اموالى است كه گردآورى كرده و واتابيدن آنچه را تابيده است، اگر از آنچه [در تاریخ زندگی پيشينيان و در گذشته عمر خودت] وجود داشته است عبرت گيرى آنچه را باقى است حفظ خواهى كرد».

خطرات پیروی از «نفس امّاره»

پیروی از «نفس امّاره» چه خطراتی را به دنبال دارد؟

به اعتقاد دانشمندان اسلامی نفس داراي سه مرحله امّاره، لوّامه و مطمئنه است. بر اساس روايات نفس امّاره گناه را در نزد انسان زيبا جلوه داده و خوبى ها را زشت مى نماياند. امام علی(ع) می فرماید: «نفس امّاره فريبكار همچون منافقان به انسان تملّق مى گويد و در چهره دوستِ موافقى بروز مى كند تا زمانى كه انسان را فريب دهد». لذا امام(ع) می فرماید: «اين نفس پيوسته انسان را به بدى ها دعوت مى كند كسى كه آن را ناديده بگيرد او را به انواع گناهان مى كشاند». در واقع نفس امّاره مهم ترين ابزار شيطان است و اگر انسان از شر آن رهايى يابد از شر شيطان هم رهايى خواهد يافت.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال الرّضا عليه السّلام :

انَ اَبى اِذا دَخَلَ شَهْرُ الْمُحَرَّمِ لا يُرى ضاحِکاً وَ کانَتِ الْکِاَّبَةُ تَغْلِبُ عَلَيْهِ حَتّى يَمْضِىَ مِنْهُ عَشْرَةُ اَيّامٍ، فَاِذا کانَ الْيَوْمُ العْاشِرُ کانَ ذلِکَ الْيَوْمُ يَوْمَ مُصيبَتِهِ وَ حُزْنِهِ وَ بُکائِهِ ... .

امالى صدوق ، ص 111