امامت در نگاه اسماعیلیه از جایگاه ویژه اى برخوردار است و تمام آموزه هاى دیگر حول محور آن مى چرخد. در اندیشه اسماعیلیه انسان در همه حال محتاج به معلمِ معصوم و راهنماى مؤید من عند الله است. نقش امام در نگاه آنان عمیق تر از نبى است. زیرا رسول، آورنده ظاهر و امام ظاهر کننده باطن اشیاء است و دعوت ناطق به سوى تنزیل و شریعت است و دعوت وصىّ به تاویل و حقیقت است.

محمد بن نعمان، پایه گذار فقه اسماعیلى و بزرگ ترین فقیه در همه ادوار اسماعیلیه است. او در مغرب به دنیا آمد و در سن بیست سالگى در سال 313 هجری به خدمت عبیدالله المهدى درآمد و تا آخر عمر در سال 363 هجری به مدت پنجاه سال به خلفاى فاطمى خدمت کرد. او از سال 334 هجری قاضى فاطمیان بود و در دوره معز (365-341 هـ) قاضى القضات اسماعیلیان فاطمى شد. از مهمترین کتب وى «دعائم الاسلام»، مهمترین کتاب فقهى اسماعیلیان در طول تاریخ  می باشد. او در سال 363 هـ در مصر درگذشت و در قاهره مدفون گردید.

منصورالیمن (ابن حوشب) به همراه دوستش على بن فضل جیشانى در سال 266 تا 268 در یمن به تبلیغ کیش اسماعیلیه پرداخته و توانستند مناطقى از آنجا را به تصرف خویش درآورده و شهر صنعا را مقرّ خود قرار دهند.

محمد بن احمد نسفى در نخشب (نسف) آسیاى میانه متولد و نزد حسین مروزى تعالیم اسماعیلیه را فرا گرفت و داعى اسماعیلیان خراسان شد. توانست امیر نصر بن احمد سامانى را به کیش اسماعیلیان درآورد. او مذهب اسماعیلیه را با فلسفه نوافلاطونى درآمیخت و فلسفه را به مذهب اسماعیلیه وارد کرد. وى کتابى به نام المحصول نوشت و از امامت و مهدویت محمد بن اسماعیل دفاع کرد. وى دوران محمد بن اسماعیل را دوران ملغى شدن شریعت معرفى کرده و وى را ناسخ شریعت محمدى مى دانست. این کتاب تأثیر عمیقى بر اندیشه قرامطه گذاشت.