دوستان 19 مطلب

«مُدارات» نیک از منظر اسلام

از منظر اسلام «مُدارات» نیک شامل چه مواردی می شود؟

از منظر اسلام «مدارات» نیک شامل موارد ذیل می شود. 1- «مدارات» و تسامح در تحمل عقاید رقیب، که همان سعه صدر علمی و گشودن فضای تعامل افکار است. لذا این مفهوم مورد تاکید قرآن است. 2- «مدارات» در تدبیر مناسبات اجتماعی توسط زمامداران؛ زیرا با تحکّم و تک صدایی کار جامعه به سامان نمی رسد. 3- «مدارات» در شنیدن حق، که نشانه آزادی اندیشه در مکتب اسلام است. 4- «مدارات» در چارچوب شرع و در سایه اخلاق و قانون، که به تحکیم شریعت و ارتقاء فرهنگی و توسعه قانون گرایی کمک می کند. 5- «مدارات» با دوستان و خطاکاران.

آثار و پیامدهای «سخاوت»

آثار و پیامدهای مادی و معنوی «سخاوت» در زندگی کدامند؟

از جمله آثار مثبت «سخاوت» در زندگى فردى و اجتماعى انسان اين است كه پوششى براى عيوب انسان است و آبروى او را حفظ مى كند، ثمره درخت عقل است، بر عقل و خرد انسان مى افزايد، فاصله طبقاتى جامعه را كم مى كند و از اين طريق ناهنجاري هاى ناشى از فاصله طبقاتى را از بين مى برد و يا كاهش مى دهد، مدافعان انسان را زياد مى كند و آبروى او را محفوظ مى دارد و دشمنان و بدخواهان را عقب مى راند و ... .

نقش دوستان در طرز تفکر انسان از دید روایات اسلامی

روایات اسلامی چه نقشی برای دوستان در طرز تفکر انسان قائل هستند؟

در روايات اسلامى تعبيرات زيادى درباره دوستان منحرف و مشاوران گمراه و آثار سوء آنها ذکر شده است. امام علی(ع) فرزندش امام حسن(ع) را از دوستی با انسان احمق و یا انسان دروغگو برحذر می دارد. آن حضرت در فرمان تاریخی شان به مالک اشتر، او را از مشورت با انسان های بخیل، ترسو و حریص نهی می کند. آن حضرت در کلام دیگری نیز همنشینی با بدان را موجب بدبینی انسان به نیکان می داند و حضرت رسول(ص) نیز انسان را بر دین دوست و هم نشینش می داند.

«قيامت» روزى كه مال و فرزندان در آن سودى نمى بخشد

آیا مال، فرزند و دوستان می توانند در روز قیامت به انسان سودی برسانند؟

خداوند در توصیف روز قیامت در قرآن می فرماید: «روزى كه مال و فرزندان در آن سودى نمى بخشد». اصولا سرمايه هاى مهم دنيا در سه چيز خلاصه مى شود: مال و ثروت، فرزندان برومند و دوستان با وفا؛ اما مشكلات محشر و گرفتارى هاى هولناك آن، چنین نيست كه بتوان با استفاده از مال و ثروت يا كمك فرزندان و دوستان، آنها را برطرف ساخت؛ چراكه معيار در آن جا چيز ديگر است؛ حلاّل مشكلات محشر، ايمان و عمل صالح و قلب سليم است، قلبى خالص از هر گونه شرك و ريا و فارغ از غير خدا.

جمع بین راه های شناخت حق از باطل در كلام امام علي(ع)

امام علي(عليه السلام) چه راه هایی را برای شناخت حق از باطل بيان نموده است؟

امام علي(ع) در يك جا راه شناخت حق از باطل را مطالعه اضداد و در جاي ديگر با نشانه هاى روشن حق مي داند. اين دو با هم منافات ندارند: آن جا كه حق روشن است، شخصيت افراد را با معيار آن بايد شناخت و آن جا كه افراد شناخته شده اند و طريق حق مخفى است بايد با اشخاص شناخت. روش عمّار روش حق و روش ابوجهل روش باطلى است. گاه، كه هر دو مشكل مى شود، بايستي به دوستان و هواداران آنها نگاه كرد. اگر فرضاً در شخصيت معاويه شك كرديم از طريق اطرافيانش او را مي شناسيم.

شناخت شيعه واقعي از طريق دوستان او

چرا امام صادق(عليه السلام)، شناخت شيعه واقعي را به شناخت دوستان و هم نشينان او گره زدند؟

از ويژگي‌هاي شيعيان واقعي در كلام امام صادق(ع) اين است كه بايد اطرافيان او انسان‌هاى صالحى باشند. انتخاب دوست و همنشين در دوره جوانى بسيار مهم است. وقتى با افراد پاكدامن رفيق باشند، همه چيزشان اصلاح مى‌شود. دوستان ناباب براى گمراه كردن انسان مى‌گويند اشكالى نداشته و كار بدى نيست و يا راهى به سوى خداست، اين همان كار شيطان است كه براى گمراه كردن انسان، زشت را زيبا و زيبا را زشت جلوه مى‌دهد. دوست بد ممكن است يك انسان خوب را جهنّمى كند و دوست خوب ممكن است يك انسان بد را به بهشت بفرستد.

نقش دوستان در سعادت و شقاوت انسان، از منظر قرآن

آیا دوست انسان در سعادت و شقاوت او نقش دارد؟

دوستان و معاشران انسان در هدایت یا گمراهی او بسیار موثّرند. در سوره صافّات، آيات 50 تا 53 بیان شده كه همنشين بد، انسان را تا لب پرتگاه دوزخ مى برد. در آيات دیگری سخن از تأسّف و تأثّر عميق ستمگران در قيامت است كه از انتخاب دوستان ناباب تأسّف مى خورند؛ که در سوره فرقان، آیات 27 الی 29 به این مساله اشاره شده است. در دسته دیگری از آیات قرآن سخن از كسانى است كه همنشين بدى داشتند ولى آنها به لطف الهى و با تلاش و كوشش توانسته اند خود را از چنگال وسوسه آنها رهائى بخشند.

دوام توبه

چه کنیم تا توبه ما دوام داشته باشد؟

توبه بايد پابرجا و دائم بوده باشد؛ براى اين که توبه کننده به گناه بازگشت نکند، رعايت امورى لازم است: 1 ـ جدا شدن از محيط گناه و عدم شركت در مجالس معصيت. 2 ـ بايد در دوستان و معاشران خود تجديد نظر كند. 3 ـ هر زمان وسوسه ها و انگيزه هاى آن گناه در او پيدا مى شود، به ذكر خدا روى آورد. 4 ـ همواره درباره آثار زيانبار گناهى كه آن را ترك گفته بينديشد. 5 ـ بايد وقت شبانه روزى خود را با برنامه هاى صحيح پركند و... .

نقش اسوه و الگو در اخلاق اسلامی

در آیات و روایات اسلامی تا چه حد بر لزوم اسوه و الگو در زندگی تاکید شده است؟

طبق دو اصل «تَوَلَّى» و «تَبَرَّى» ما موظّفيم دوستان خدا را دوست بداريم و دشمنان خدا را دشمن، و پيشوايان بزرگ دين را در همه چيز اسوه و الگوى خود قرار دهيم. خداوند در آیه 4 سوره ممتحنه مى فرمايد: «در زندگى ابراهيم و كسانى كه با او بودند اسوه خوبى براى شما وجود داشت، در آن هنگام كه به قوم مشرك خود گفتند: ما از شما و آنچه غير از خدا مى پرستيد بيزاريم!». درآيه 28 سوره احزاب نیز مى فرمايد: «رسول خدا اسوه نيكويى بود براى آنها كه اميد به خدا و روز رستاخيز دارند، و خدا را بسيار ياد مى كنند».

خطر دوستان گمراه برای انسان

دوستان گمراه چه خطراتی برای انسان دارند؟ و چرا باید از آنها دوری کرد؟

خداوند در سوره «فرقان» با به تصویر کشیدن صحنه ای از پشیمانی بسیار شدید ظالمان از کردار گذشته خود، زبان حالشان را این گونه بیان می کند که: «روزى که ستمکار دستان خود را [از شدّت حسرت] به دندان مى گزد و مى گوید: اى کاش با رسول [خدا] راهى برگزیده بودم! * اى واى بر من، كاش فلان [شخص گمراه] را به دوستى انتخاب نكرده بودم». آری آنها عامل اصلى بدبختى خود را دوست گمراه كننده مى شمرند كه حجابى در مقابل ديدگان آنها ايجاد كرده بود كه از مشاهده جمال حق محروم ماندند.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

رسول الله (ص)

صوم شهر الصبر و ثلاثة ايام من کل شهر يذهبن وحر الصدر

روزه ماه رمضان و سه روز از هر ماه وسوسه هاي سينه را از بين مي برد

ميزان الحکمة 6 / 400