امام علي(ع) در خطبه 167 «نهج البلاغه»، درباره «قرآن» چنين توصيه می فرماید: «خداوند سبحان، كتابى هدايتگر [براى انسانها] فرستاده كه نيكى ها و بدى ها را در آن تبيين فرموده است؛ بنابراين [عذر و بهانه اى براى هيچ كس باقى نمانده] راه خير و نيكى را در پيش گيريد، تا هدايت شويد و از شرّ و بدى روى گردانيد تا در طريق مستقيم قرار گيريد، واجبات! واجبات! در انجام دادن آنها براى خدا كوتاهى نكنيد كه شما را به سوى بهشت مى برد، خداوند حرام هايى قرار داده كه [فلسفه اش] بر كسى پوشيده نيست، و امورى را حلال كرده است كه در آن عيبى وجود ندارد».

بزرگان اخلاق با استناد به روایات، «صبر» را به 3 شاخه تقسیم کرده اند: 1- «صبر بر اطاعت» که ايستادگى در برابر دشواری های اطاعت از فرمان خداست. همچون نماز و روزه و حج و جهاد و اداى واجبات مالى و ... . 2- «صبر بر معصيت» که ايستادگى در برابر شعله هاى سركش شهوات و هيجان هاى برخاسته از هوا و هوس است. 3- «صبر بر مصيبت» و منظور از آن این است كه انسان در طول زندگى، در برابر حوادث دردناكى مانند از دست دادن عزيزان، خسارت هاى عظيم مالى و ... صبر و شكيبايى را از دست ندهد.

در زمان بنى امیّه خصوصاً یزید، منکرات شرق و غرب جهان اسلام را فرا گرفته و معروف ها به فراموشى سپرده شده بود. حتّى مدینه مرکز حکومت پیامبر(ص) آلوده به انواع محرّمات بود. صلحا و عبّاد از صحنه حکومت کنار گذاشته شده و ظالمان و فاسدان و تبعیدیان و مطرودان زمان پیامبر(ص) زمام امور را به دست گرفته بودند. در چنین شرایطى امام حسین(ع) با تمام وجود رسالت امر به معروف و نهى از منکر را ادا نمود که اگر قیام امام نبود معلوم نبود بنی امیه چه بر سر اسلام مى آوردند.

امام علي(ع) درباره عواقب استفاده افراطي از مباحات مى فرمايد: «به خود بيش از حدّ آزادى [در استفاده كردن از مباحات] ندهيد! كه استفاده افراطى از مباح و آزادى، شما را در طريق ظالمان قرار خواهد داد». تجربه هاى فراوان نيز نشان داده است آنها كه بيش از حدّ بر آزادى ها و استفاده از مباحات تكيه مى كنند، سرانجام در پرتگاه محرّمات سقوط خواهند كرد.