موجودات جهان ذیل نظمی منسجم مراحل زنجیره غذایی یکدیگر را می سازند و در این نظام این گونه نیست که همیشه انسان نقش مصرف کننده را داشته باشد؛ بلکه حتی بدن او هم بعداز مرگ خوراک باکتری ها و قارچ ها و حشرات می گردد. هر گونه خلل وارد کردن به این نظام به بهانه رنج برخی از آنها از کشته و خورده شدن، حرکت طبیعی و کارآمدی آن را مختل می کند. از آن گذشته در فرهنگ دینی کشتن و خوردن حیوانات، فقط به اندازه رفع نیاز و تامین انرژی مجاز شمرده شده است و رنج دادن حیوانات بیش از آن امری مذموم و ناپسند است.

دانشمندان معتقدند «رعد و برق» از برخورد دو قطعه ابر با بارهای الکتریکی مختلف پدید می آید. رعد و برق فواید بسیار زیادی دارد؛ مثلا با تولید حرارت، هوای اطراف را سوزانده و سبب کاهش فشار هوا و بارش ابرها می شوند. ضمن اینکه این حرارت سبب نابودی آفات و میکروبها می شود و قطرات باران بر اثر برق و حرارت شديد آن و تركيب مخصوص، حالت اسيد كربنى پيدا کرده و سبب تغذیه و کود رسانی به گیاهان می شود. در واقع اين پدیده كوچكى از اسرار شگرف و پردامنه عالم هستى است كه مى تواند رهنمون راه خداشناسى باشد.

ابتدای سوره عبس عتاب شدید خداوند است نسبت به کسى که در برابر مرد نابیناى حقیقت جو برخورد مناسبى نداشت. سپس اهمیت قرآن بیان شده، در ادامه ناسپاسى انسان در برابر نعمت هاى خداوند آمده و گوشه اى از نعمت هاى او در زمینه تغذیه بیان شده. در پایان هم به حوادث قیامت و سرنوشت مؤمنان و کفار اشاره شده است.

بشر با مشاهده پدیدآمدن ها و نابودی های مکرر موجودات فکر می کند که هر پدیده عمر معینی دارد، اما از نظر علم امروز حدّ ثابتى براى طول عمر موجودات زنده وجود ندارد. امروزه نظریه عمر ثابت موجودات طبیعی باطل گردیده است و بسیاری از دانشمندان و پزشکان و زیست شناسان می کوشند با آزمایشهای خاص یا مطالعه روی تغذیه و شرایط اقلیمی یا القای روحیات و طرز تفکر آرامبخش یا کشف راه هایی برای جلوگیری از تصلب شرایین و اختلالات متابولیستی یا استفاده از انجماد و... عمر انسان را به چندین برابر افزایش دهند.

خداوند در سوره مومنون خطاب به پیامبران می فرماید: از غذاهاى پاکیزه و طیّب تغذیه کنید و عمل صالح به جا آورید. راغب مى گوید: طیّب در شرع، به معنى چیزهاى پاک و حلال است. بر این اساس نوع تغذیه در روحیات انسان، مؤثر است و غذاهاى مختلف، آثار اخلاقى متفاوتى دارند. خداوند در آیات دیگر،  به مؤمنین نیز دستور می دهد غذای پاکیزه بخورید چرا که اعمال و سخنان طیب به مقام قرب او می رسد و استفاده از طیبات را، نشانه برتری انسان بر سایر موجودات می داند.

عوامل درونی مثل عقل و هوش و ... و عوامل بيروني مانند وراثت، تربيت، تغذيه، محيط اقتصادی و ... همه براى انجام يك عمل لازم هستند و هيچ يك از آنها به اختيار ما به وجود نيامده است، ولى چون وجود اين عوامل، علّت ناقصه فعل محسوب مى شوند نه علّت تامّه بنابراين موجب جبر نخواهد شد؛ چراكه با وجود تمام اين عوامل، انسان در انتخاب يك راه معيّن مجبور نيست، بلكه عاملى به نام «انتخاب و اراده» پشت سر همه اينها قرار گرفته است، و سایر عوامل فقط مى توانند «زمينه» را مساعد يا نامساعد كنند.

اگر بدنی از اجزاء بدن دیگر تغذیه کند، در قیامت این اجزاء که در تمام بدن دوم پراکنده شده بود، از بدن تغذیه کننده خارج شده و به بدن صاحب اصلى بر مى گردد، ولی بدن دوم ناقص نمى شود بلکه کوچک مى شود؛ همچون فرزندى که کوچک است و به هنگام رستاخیز پرورش مى یابد و به صورت انسان کاملى محشور مى گردد. اینکه تمام بدن انسانى از اجزاء دیگرى تشکیل شده باشد نیز محال است؛ زیرا مسأله آکل و مأکول فرع بر این است که بدن اول موجود باشد و از بدن دیگر تغذیه کند و پرورش یابد.

حیات نسبت به انسان و دیگر موجودات وقتی گفته می شود که دارای رشد و تغذیه و... باشد. اما حیات در مورد خدا به معنای وسیعش یعنی علم و قدرت بی پایان است. هم چنین قیوم از ماده قیام، به وجودى گفته مى شود که قیام او به ذات او است، و قیام همه موجودات به او مى باشد و تدبیر آنها به دست اوست، لذا قیام به معنی ایستادن درباره خدا که از صفات جسمانی منزه است مفهمی ندارد.

دستور امر به معروف و نهى از منکر، یک دستور عام است. ولى از آیات و روایاتی که درباره حقوق فرزند و مانند آن در منابع اسلامى وارد شده، استفاده مى شود که: انسان در مقابل همسر و فرزند خویش، مسئولیت سنگین ترى دارد، و موظف است تا آنجا که مى تواند، در تعلیم و تربیت آنها بکوشد، آنها را از گناه بازدارد و به نیکى ها دعوت نماید، نه این که تنها به تغذیه جسم آنها قناعت کند.

برخی نكات سازنده‏ى این داستان عبارتند از:1- شکستن سدّ تقلید و جدا شدن از هم رنگى با محیط فاسد. 2- هجرت از محیط هاى آلوده. 3- جواز تقیّه. 4- عدم تفاوت در میان انسان ها در مسیر اللّه. 5- امدادهاى شگفت آور الهى به هنگام بروز بحران ها. 6- ضرورت پاکى تغذیه حتى در سخت ترین شرائط. 7- لزوم تکیه بر مشیت خدا، و استمداد از لطف او و گفتن ان شاء اللّه در کارها. 8- لزوم بحث منطقى در برخورد با مخالفان. 9- امکان معاد جسمانى. 10- جوانى همان رعایت اصول جوانمردى است.