شهاب الدین ابوعمر احمد بن محمد بن عبد ربه بن حبیب بن حدیربن سالم قرطبى اندلسى (246 ـ 328 ق) یکى از شعرا (ادباء) و مورخان مهم اهل سنت مى باشد که در «قرطبه» متولد شده و در همان جا وفات کرد. ابتدا در نزد پدرش محمد بن عبد ربه و برادرش ابوبکر یحیى به تعلیم قرآن، حدیث، و علوم مقدماتى پرداخت و سپس از حضور استادانی مثل بقى بن مخلّد، خشنى، محمد بن عبدالسلام، محمد بن وضّاح بهره برد و توانست در کمتر زمانى به مقامات علمى شایان توجهى در زمینه فقه، حدیث، تاریخ و ادب نایل شود و از شهرت فراوانى بر خوردار گردد.

على بن حسین بن محمد بن احمد بن هیثم مروانى اموى ابوالفرج اصفهانى (284ـ356ق) از مهم ترین دانشمندان اهل سنت‌ در زمینه ادبیات عرب، لغت، حدیث، و تاریخ اسلام به شمار مى رود. او در اصفهان متولد شد و در بغداد سکنى گزید و در همان شهر وفات یافت.

ابوتمّام حبیب بن اوس، بگفته جاحظ از بزرگان امامیه و در علوم ادبی بی نظیر و مرجعى براى کسب فضیلت و کمال بوده است. وى نشانه اى در  ثبت و ضبط حقایق بوده حتی بحتری گفته: من پیرو و گیرنده مطالب از او هستم. عمارة بن عقیل می گوید: اوشاعرترین مردم است، وى درباره اهل بیت(ع) اشعار زیادى دارد ولیکن به دلائلی در دیوانش چاپ نشده و درباره تاریخ ولادت و وفات وی نیز اختلافات زیادی است.

ابو على ـ ابو جعفرـ دعبل بن على بن رزین بن عثمان بن عبدالرحمن بن عبدالله بن بدیل بن ورقاء بن... بن ربیعه خزاعى، از خاندان شعر، علم، فضل و ادب بود که به دعای پیامبر(ص) جد وی و خاندانش عزت و منزلت یافتند. وى آنقدر فانی در محبّت اهل بیت(ع) بود که معروف بود سالهاست دار خود را بجهت حب ائمه بدوش می کشد. در نقل حدیث وى را از اصحاب امام کاظم و امام رضا(ع) شمرده اند. او در نود و هفت سالگی در سال 246 شهید شد.

او پیشواى بزرگ، مجتهد مطلق، محدّث اصولى و متکّلم نامى و در سرودن شعر بسیار توانا بود. او نویسنده کتابهاى پرشمار و در همه دانشها بر دیگران پیشى گرفت و یگانه دانشمندان سرزمین یمن گشت. وى اجتهاد را آشکار ساخت و به ادلّه عمل کرد و از تقلید اجتناب ورزید و آراى فقهى بى دلیل را ناروا شمرد. در مجموع، او در شمار دانشمندانى است که آموزه هاى دین را نو و زنده کردند.

خوانش های ضد اسلامی از فردوسی در زمان سلطنت پهلوی اول و دوم و برای اسلام زدایی از جامعه تقویت و حمایت شد و جریان علمی نیست.  از آنجا که فردوسی نه آفریننده داستان های شاهنامه بلکه فقط نظم دهنده این داستان های اقتباس شده از منابع دیگر است، نمی توان همه اندیشه ها و بیاناتی را که در آن از زبان شخصیت های تاریخی و افسانه ای گفته می شود، اعتقاد واقعی شاعر دانست.  اعتقاد واقعی او پاره ای از اشعار نقل شده در دیباچه شاهنامه است که به عقیده دانشمندان دلالت بر اسلام و تشیع او دارد.

یحیى بن عبد العظیم بن یحیى بن محمّد بن على، جمال الدین ابوالحسین جزّار مصرى، یکى از شعراى شیعى است. در کتاب «البدایة و النهایة» و «شذرات الذهب» از وى به نیکى یاد شده، ولى مقام وى از آنچه در این کتابها آمده بالاتر است. سماوى براى او دیوانى از شعر جمع کرده که به 1250 بیت مى رسد، و براى او دیوانى بوده است که در کتب و معاجم پیشینیان آن را با شهرت توصیف مى کرده اند. وى سال 672 ق در مصر وفات یافت.

بهاء الدین ابوالحسن على بن فخر الدین عیسى بن ابوالفتح إربلى از افراد نادر و از بزرگان علما در زمینه شعر وادب بشمار مى رود. قرن هفتم با علم و شعر و ادب وى نورانى شد. او در فقه و حدیث و مذهب نیز سرآمد دوران بوده است. کتاب ارزشمند وى «کشف الغمّة» بهترین کتابى است که در تاریخ ائمّه و بر شمردن فضایل آنها و دفاع از آنها و دعوت به سوى آنها نگاشته شده است.

وى ابومستهلّ کمیت بن زید بن خنیس بن ... بن مضر بن نزار است. او در روزگار بنى اُمیّه زندگى مى کرد و حکومت عبّاسیان را درک نکرد. وی فقیه شیعه، حافظ قرآن، داراى دلى استوار و محکم، کاتبى خوش خط، نَسَب شناس، اهل مجادله و مناظره علمى، بخشنده و پایبند به دین بود. او شعرش را در ولایت اهل بیت(ع)، وسیله اى براى رسیدن به مطامع دنیوی قرار نداده بود و دوستى محض و خالص خود به آل الله را اظهار مى کرد؛ تا اینکه در آخر هم به دعای آنها در کوفه در سال 126 به فیض شهادت رسید.

ابو محمّد سفیان بن مصعب عبدى کوفى، از شاعران ائمه(ع) و مورد قبول آن بزرگان بود؛ شعرى از او که براى غیر آل الله سروده باشد نیافتیم. وی از اصحاب امام صادق(ع) بوده و ایشان درحق وی فرموده: «اى گروه شیعیان؛ شعر عبدى را به فرزندانتان یاد دهید، همانا او بر دین خداست». عبدی مورد ستایش بزرگان شعراء از جمله حمیری است. تاریخ دقیقی برای ولادت و وفات عبدی دردست نیست.