در طول تاريخ اسلام افراد بسياري بوده اند كه يا ادعای مهدویّت کرده یا در حق آنان ادعای مهدویّت شده است؛ از جمله آنها مي توان به محمد بن حنفيه، اسماعيل فرزند امام صادق(ع)، محمد بن عبدالله بن حسن، مهدى عباسى و ... اشاره كرد.
با مطالعه تاریخ می یابیم که همواره افرادى سودجو ادعاى مهدويت كرده، و يا گروهى از عوام، افرادى را مهدى پنداشته اند، به عنوان مثال: گروهى محمد بن حنفيه را مهدی موعود می دانستند. هم چنين برخى از فرقهها مانند ناووسیه و واقفیه مهدويت امام صادق و کاظم(ع) را باور داشتند. اين نمونه ها نشان مى دهد که موضوع مهدويت امری مسلّمى بوده و امت اسلام همواره در انتظار شخصى بوده كه قيام كرده و با ظلم و ستم مبارزه کند.
جامعه عراق در زمان حکومت زبیریان، خواستار اصلاحات اجتماعى و حمايت از موالى، و انتقام خون شهدای کربلا از بنی امیه بودند و به اميد تأمين اين خواسته ها با ابن زبير بيعت كردند؛ اما عملاً دریافتند حكومت ابن زبير چندان تفاوتى با حكومت امويان ندارد. از این رو مردم از اطراف ابن زبير پراكنده شده و از قيام مختار جمایت كردند مختاری که خود را وابسته به «محمد بن حنفيه»، دانسته و شعار خود را «يالثارات الحسين» قرار داده بود.
عَن الرّضا عليه السّلام :
يا دِعبِلُ! اِرْثِ الحُسَيْنَ عليه السّلام فَاَنْتَ ناصِرُنا وَ مادِحُنا ما دُمْتَ حَيّاً فَلا تُقصِرْ عَنْ نَصْرِنا مَا اسْتَطَعْتَ.
اى دعبل ! براى حسين بن على عليه السّلام مرثيه بگو، تو تا زنده اى ، ياور و ستايشگر مايى ، پى تا مى توانى ، از يارى ما کوتاهى مکن .
جامع احاديث الشيعه ، ج 12، ص 567