به روايت «سلمان فارسى»، زمانی كه امام علي(ع) مورد بى مهرى مردم قرار گرفت، در خانه نشست و به جمع آورى قرآن پرداخت، و پس از اِتمام، آن را به مسجد آورد؛ در حالى كه مردم پيرامون ابوبكر گرد آمده بودند، به آنان گفت: بعد از مرگ پيامبر(ص) تاكنون به جمع آورى قرآن مشغول بودم، تمام آنچه بر پيامبر(ص) نازل شده است جمع آوري كرده ام. آن گاه يكى از سران گروه با ديدن آنچه امام(ع) فراهم كرده بود، گفت: به آنچه آورده اى نيازى نيست. امام(ع) فرمود: ديگر هرگز آن را نخواهيد ديد، و دیگر كسى آن را نديد.

مُصحف امام علي(ع)، داراى ويژگى هاى خاصّى بود: 1. ترتيب دقيق آيات و سور، طبق نزول آنها رعايت شده بود. 2. قرائت آيات، بر طبق قرائت پيامبر(ص) ثبت شده بود. 3. مُصحف مشتمل بر تنزيل و تأويل بود. از سویی نقل شده امام(ع) پس از جمع آوری قرآن، آن را به مسجد آورد؛ در حالى كه مردم پيرامون ابوبكر بودند، به آنان گفت: بعد از مرگ پيامبر(ص) به جمع آورى قرآن مشغول بودم. آن گاه يكى از سران گروه با ديدن آنچه امام(ع) فراهم كرده بود، گفت: به آنچه آورده اى نيازى نيست. امام(ع) فرمود: ديگر هرگز آن‌ را نخواهيد ديد، و دیگر كسى آن را نديد.

امام علی(ع) اصول احکام الهی را در طول تاریخ و در همه ملل یکسان دانسته و می فرماید: «آنچه را خدا براى اقوام پيشين پسنديده، براى شما هم پسنديده است و آنچه مورد خشم و نفرت بوده، هم اكنون نيز چنين است». یکی از این موارد شعار عدالت و رفع انواع تبعیض ها در جوامع بشری است. پیامبر(ص) بارها این مطلب را به مسلمانان گوشزد می نماید که: «مردم همگى مانند دندان هاى شانه مساوى هستند، عرب فضيلتى بر عجم ندارد و گندمگون فضيلتى بر سياه پوست ندارد؛ مگر به تقوا».

امام علی(ع) درباره علت نهي از پيروى كوركورانه از «رؤساى قبايل» و «رهبران متکبّر» می فرماید: «بر حذر باشيد از پيروى و اطاعت [كوركورانه] بزرگترها و رؤسايتان، همان ها كه به سبب موقعيّت خود، تكبّر مي ورزند و خويش را بالاتر از نسب خود مى شمرند، اعمال نادرست خود را به خدا نسبت مى دهند و به انكار نعمت هاى او برمى خيزند تا با قضايش ستيز كنند و بر نعمت هايش چيره شوند، آنها اساس تعصّب و اركان فتنه و فساد و شمشيرهاى تكبّر جاهليّتند». آری در طول تاريخ سران مقام پرست و رسانه هاي استكبار براى حفظ منافع نامشروع خود، مردم بى خبر را با انواع شعارهاى مهيّج قربانى منافع خويش ساخته اند.

به گفته محققان گوینده جمله «سَلوُنِي قَبْلَ أَنْ تَفْقِدُونِي»، جز امام علي(ع) کس دیگری نبوده است؛ چرا که آگاهی او بر مسائل گذشته و حال و آینده، به قدری گسترده بود که پاسخ هر سؤالى را از معارف و احكام و حوادث گوناگون آماده داشت و اين علم و دانشى بود كه از پيامبر(ص) آموخته بود. البته مورخان از افرادی مانند ابن جوزي نام برده اند که به دلیل غرور آمیخته با نا آگاهی در اين ميدان گام نهادند و ندای «سَلوُنِي قَبْلَ أَنْ تَفْقِدُونِي» سر دادند؛ ولی خيلي زود رسوا شدند و مدّعاى خود را پس گرفتند.

از امور مهمي كه در سرنوشت اجتماع تأثيرگذار است، نظام ارزشى آن جامعه است. جامعه برای هر چیزی ارزش قائل شود مردم به همان سمت حرکت مي كنند. اگر ارزشها در جامعه ای ثروت، قدرت، پست و مقام باشد همه مردم به این سمت حرکت می کنند، و تمام نیروی خود را صرف رسيدن به آن مي كنند؛ ولی اگر در جامعه ای ارزش، امور معنوی و دینی باشد، مردم هم به سوی این ارزشها می روند. کار پیامبران(ع) و بزرگان دین سوق دادن جامعه به سوی ارزش های خدائي و معنوی و دور کردن جامعه از ارزش های مادی و شیطانی بوده است.

آیات 51 تا 55 سوره قصص، درباره ایمان آوردن گروهى از علماى «یهود» و «نصارى» و افراد پاکدل، به آیات قرآن و پیامبر اسلام(ص) نازل شده، و مقصود از این افراد ممکن است هفتاد کشیش مسیحی که از طرف نجاشی به مکه آمده بودند باشند؛ یا جمعی از نصارای نجران؛ یا نجاشی و یارانش؛ یا سلمان فارسی و جمعی از علمای یهود؛ و یا مسیحیان حبشی که همراه جعفر بن ابیطالب به مدینه آمدند و مسیحیان شامی باشند.

گروهى از صحابه در زمان پیامبر(ص) با شنیدن آیات و روایات ولایت و خلافت علی(ع)، او را به عنوان ولی و جانشین پس از پیامبر(ص) قبول کرده بودند. این گروه از همان دوران به شیعه على(ع) معروف شدند. بسیاری از علمای اهل سنت مثل ابوحاتم رازی، ابن خلدون، محمد کردعلی، صبحی صالح و... روایاتی در این خصوص ذکر کرده و افرادی مثل ابوذر، سلمان، مقداد، عمار و... را از جمله این صحابه نام برده اند.