مصالحه 11 مطلب

مساله سود سپرده های بانکی

آیا سود سپرده هایی که بانک ها به صورت روزشمار یا سال شمار به سرمایه گذاران پرداخت می کنند، مشروع است؟

بانک بین سپرده گزاران و تولیدگران کارآفرین واسطه می گردد تا با گردش این پول در بخش تولید و شکوفایی اقتصادی، مقداری از سود آن بنگاه ها و مراکز تولیدی، به سپرده گزاران بانک داده شود. این کار از طریق عقود شرعی تعریف شده امکان پذیر است. اما اگر بانک به وظیفه واسطه گری خود عمل نکند و سپرده ها را در اختیار تولیدکنندگان و کارآفرینان قرار ندهد و فقط تبدیل به بنگاهی برای دلالی پول و سود بین سپرده گزاران گردد، و آن عقود شرعی را نه در عالم واقع بلکه به صورت اعتباری و صوری روی کاغذ به اجرا درآورد، به سود پرداختی اش شبهه شرعی وارد می گردد.

سلاح های کشتار جمعی از منظر اسلام؟

آیا قرآن با عبارت «وَ أَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ»، «اجازه مطلق» برای ساخت هر نوع سلاحی - حتی سلاح کشتار جمعی - را داده است؟!

اولا: در آموزه های دین اسلام صریحا تجاوز از حدود در جنگ مانند جنگ پیش از پیشنهاد مصالحه یا کشتن زنان و کودکان یا سوزاندن سربازان دشمن یا انتشار سم در شهرهای آنها یا حتی قطع درختان میوه صریحا مورد نهی قرار گرفته است. امام صادق(ع) از پیامبر اکرم(ص) نقل کرده اند که: «مسلمانان حق ندارند برای از بین بردن کفار، سم را در بلاد مشرکین قرار دهند». بدیهی است چنین دینی نمی تواند اجازه استفاده از سلاح هایی را بدهد که به صورت کور افراد نظامی و غیرنظامی را از بین می برد و محیط زیست را تخریب می کند. دستور به عدم تعدّی در آیات قرآن، روشن بودن آداب جنگ و جهاد اسلامی و محدود کردن اعمال قدرت و خشونت جنگی در روایات و فقه اسلامی نشان از مخالفت اسلام با کشتار جمعی و سلاح آن است.

ثانیا: نوع سلاح های قابل دسترسی برای سربازان سپاه اسلام در آن زمان ساده و کم کشتار بوده اند و خواه ناخواه با سلاح معاصران خود مقایسه می شدند و ذکر شدن یکی از مصادیق «قوّه» با عطف تفسیری «وَ مِنْ رِباطِ الْخَيْل‏» به آن، مشخص می کند که مراد از «قوة» در این آیه کریمه همان طور که در زمان نزول آیه نیز چنین بوده، نوع سلاح های متعارف در جنگ هاست، نه سلاح های کشتار جمعی.

جاه طلبي معاويه در نبرد صفين و پاسخ امام علی(ع) به وي

جاه طلبي معاويه در نبرد صفين و پاسخ امام علی(علیه السلام) به وي چه بود؟

در جنگ صفين هنگامی که معاويه احساس خطر کرد، ضمن نامه ای خطاب به امام على(ع) نوشت: گمان می کنم اگر مى دانستیم در این جنگ بین ما چه روی می دهد، هرگز با هم نبرد نمی کردیم. پس برای اینکه افراد بیشتری کشته نشوند، حکومت شام را به من بده تا مصالحه كنيم، ما همه فرزندان عبدمناف هستيم و برهم برترى نداریم. امام با رد درخواست معاویه و بیان دلیل و فلسفه نبرد با او و شرح حسب و نسب خویش، پاسخ نامه معاویه را دادند.

عدم اختصاص «ربای معاوضه» به «بیع»

آیا «ربای معاوضه» مخصوص «بیع» است یا در عقود دیگر هم جاری است؟

در این كه آيا «رباى معاوضه» در غير بيع هم جارى است يا نه؟ در ميان علما و فقها گفتگوست؛ مثلا اگر كسى يك كيلو گندم را با مقدار بيشترى «مصالحه» كند آيا ربا و حرام است؟ و همچنين در ساير عقودِ معاوضه كه جنبه بيع ندارد. مرحوم صاحب جواهر(ره) مى گويد: «مشهور ميان فقها اين است كه اختصاص به بيع ندارد و شامل هر معاوضه اى مى شود و ما نيز معتقديم كه عام است و شامل هر معاوضه اى مى شود».

اشکالات موجود در عقد «مضاربه» توسط بانکها

عقد مضاربه ای که بانک ها با مشتریان خود می بندند از نظر شرعی چه اشکالاتی دارد و این اشکالات چگونه قابل رفع است؟

یکی از مشكلات عمده در مضاربه توسط بانکها این است که آنها معمولا سود سرمايه گذار را به صورت درصدى معین از اصل پول مى دهند و این خلاف عقد مضاربه است. دوم این که در مضاربه، بايد هر دو طرف در سود و زيان شريك باشند، در حالى كه در بانك ها سرمايه گذار فقط در سود، شريك بانك است ولى در ضرر و زيان شريك نيست و اين هم خلاف عقد مضاربه است.

دیگاه قرآن در ارتباط با سازش با «کفار»

دیدگاه قرآن در ارتباط با صلح و سازش با «کفار» چیست؟

آیاتی در قرآن، دلالت بر دعوت مسلمانان به مصالحه و سازش با کفّار دارد. همانند این آیه که خداوند می فرماید: «ای کسانی که ایمان آورده اید! همگی در صلح و آشتی درآیید». همچنین در آیه دیگری می فرماید: «پس اگر [کفار] از شما کناره گیری کرده و با شما پیکار ننمودند [بلکه] پیشنهاد صلح کردند، خداوند براى شما راهى براى تعرض بر آنان قرار نداده است». از سوی دیگر می فرماید: «و اگر [کفار] تمایل به صلح نشان دهند، تو نیز از در صلح درآى؛ و ...». در واقع خداوند در شرایط خاصی مسلمانان را به مصالحه با کفار دعوت می کند.

ماجرای مباهله پیامبر(ص) با مسیحیان نجران؟

ماجرای مباهله پیامبر(ص) با مسیحیان نجران چه بود؟

در زمان رسول اکرم(ص) گفتگوهایی بین ایشان و مسیحیان نجران درباره حضرت مسیح(ع) انجام شد و آنها لجاجت کردند خداوند به پیامبر(ص) دستور داد با آنها مباهله کند، پیامبر(ص) به همراه امیرالمومنین(ع) و حضرت فاطمه(س) وامام حسن(ع) و امام حسین(ع) برای این کار آماده شدند، وقتی مسیحیان با این صحنه مواجه شدند، احساس خطر کردند و از مباهله سرباز زدند و با پیامبر(ص) مصالحه کردند.
 

شأن نزول آیه 61 سوره «آل عمران»

شأن نزول آیه 61 سوره «آل عمران» چه می باشد؟

علمای مسیحی ولادت عيسى(ع) بدون پدر را دليل الوهيت او خواندند، پيامبر(ص) به ناچار آنها را دعوت به مباهله نمود، در روز موعود اسقف آنها با مشاهده وضع پيامبر، علي، فاطمه و حسنين(ع)، ازمباهله انصراف داده و تقاضاي مصالحه با پيامبر(ص) نمود که این مصالحه با پرداخت جزيه محقق شد.

ايمان و فداكارى پيامبر(ص) در راه مكتب، قرينه اي بر نبوّت او

آيا ايمان و فداكارى مدّعى نبوت نسبت به مكتبش قرينه اى به حقانيّت اوست؟

میزان ایستادگی و ازخودگذشتگی مدعیان در راه خود، یکی از قرائن راست گفتاری آنان است. مدعیان دروغین که چیزی برای از دست دادن ندارند به راحتی و با کمترین فشار یا تطمیع حاضر به تحریف ادعاهای خود یا مصالحه هستند، اما مدعیان راستین تا پای جان از اعتقادات خود دفاع می کنند. با مطالعه در احوالات حضرت رسول و حوادثی چون تنها ماندن و زخمی شدن در جنگ احد، پذیرش دعوت نصرانیان مدینه به مباهله و... می بینیم که این میزان پایمردی و فداکاری فقط می تواند نشأت گرفته از اعتقادی راسخ و ایمانی راستین باشد.

مذاکره عدى بن حاتم با معاویه در جنگ صفین

عدى بن حاتم در مذاکره با معاویه براى برقرارى صلح چه گفت؟

در ابتداى جنگ صفّین على (ع)، عدىّ را برای مصالحه به سوى معاویه فرستاد تا او را به وحدت کلمه و همبستگى امّت و حفظ خون مسلمانان دعوت کرده، و سرنوشت شوم اصحاب جمل را به وی یادآوری کنند. ليکن معاويه با سخنان واهي و غرور بسیار پیشنهاد او را رد کرد و برطبل جنگ کوبيد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ رَسُولُ اللهِ(صلى الله عليه وآله):

مَنْ مَاتَ وَ لَمْ يَحُجَّ فَلْيَمُتْ إِنْ شَاءَ يَهُودِيّاً وَ إِنْ شَاءَ نَصْرَانِيّاً

هر کس حجّ به جاى نياورده بميرد ]به او گفته شود [اگر خواهى يهودى بمير و اگر خواهى نصرانى.

مستدرک الوسائل: 8/18