از ویژگی های بارز ادبی قرآن، قاطعیت و صراحت آیات آن در عین ظرافت و لطافت عبارات است. صراحت لهجه در بیان حقیقت، برای شنوندگان دلنشین است و در مقابل، چند پهلو سخن گفتن، حکایت از ضعف و ناتوانی گوینده دارد. این قاطعیت در مباحث توحید و شرک، مبدء و معاد و . . . آشکارا وجود دارد.
واژه محکم از ریشه حکم بر وزن (قفل) است که دارای معانی متعددی است اما همه آن ها، به معنای منع و جلوگیری است. آيات محكمات را، از اين نظر محكمات گفته اند كه صراحت و وضوح آنها از هرگونه تفسير و تأويل نادرست، جلوگيرى مى كند.
گر چه بعضى از مفسران ـ تحت تأثیر افکار تند غربى ـ داستان آدم(ع) و همسرش را«مجاز» دانسته و«سمبولیک» معنی کرده اند، اما ظاهر آیات قرآن حکایت از یک جریان واقعى مى کند و اشاراتى به زندگى آینده نوع بشر در این جهان دارد که تحت تأثیر غرائز سرکش قرار نگیرد و در عین حال به رحمت خدا امیدوار باشد.
«ابولهب» و همسرش از بدزبان ترین دشمنان پیامبر(ص) بودند. او در بسیارى از مواقع همچون سایه به دنبال پیغمبر(ص) بود و از هیچ کارشکنى فروگذار نمى کرد. به همین جهت آیات سوره مسد با صراحت و خشونت، او و همسرش را به باد انتقاد مى گیرد.
قال ابي عبدالله (عليه السلام)
مَنْ مَاتَ فِي طَرِيقِ مَکَّةَ ذَاهِباً أَوْ جَائِياً أَمِنَ مِنَ الْفَزَعِ الاَْکْبَرِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ.
کسى که در راه رفتن يا بازگشتن از مکه بدرود حيات گويد، از ترس و هراس روز قيامت ايمن گردد.
تهذيب الاحکام: 5/23/68