شرک 43 مطلب

تاریخچه «بت پرستی» و مفاسد آن

«بت پرستی» از چه زماني آغار شد و باعث چه مفاسدي مي شود؟

«بت پرستی» از زمان حضرت نوح آغاز شده و بعد از طوفان نوح(ع) برخی از مردم با کمک شیطان بتها را از زیر آوارها در آوردند و به پرستش آن پرداختند. «بت پرستی» مشکلات و مفاسد زیادی دارد از جمله: 1. شخصیت انسان خدشه دار می شود. 2. بت پرستی یک نوع خرافه است و موجب خرافه پرستی می شود. 3. باعث می شود مستکبران ادعای خدایی کنند. 4. موجب فساد و بی بندباری می شود. لذا پیامبران با بت پرستی به شدت مبارزه کردند. پیامبر(ص) هم بعد از فتح مکه با کمک حضرت علي(ع) کعبه را از لوث وجود بتها پاک کرد.

اراده الهی بر ضلالت و هدایت برخی از انسانها و منافات آن با عدل الهی!

در بعضی از آیات قرآن مشاهده می کنیم که هدایت و گمراهی بندگان به خداوند منتسب شده است؛ مثل آیات 26 سوره بقره، 93 سوره نحل، 8 سوره فاطر، 27 سوره رعد و... . حال منظور از «اراده» خداوند بر «گمراهی» برخی از افراد در این آیات و آیه ای مثل «یُضِلُّ مَنْ یَشاءُ وَ یَهدِى مَنْ یَشاءُ» چیست؟! آیا عادلانه است که خداوند عده ای را گمراه کند و سپس به سبب گمراهی آنان را مجازات نماید؟!

هدایت و ضلالت الهی به معنای زمینه سازی و یا از بین بردن زمينه هاى مساعد است؛ بدون اينكه فرد را بر هدایت و یا گمراهی اجبار کرده باشد. این توفیقات و یا سلب توفیقات از سوی خداوند بی حساب و کتاب نیست؛ بلکه هر بنده ای با اعمال خود توفیقات الهی را به خود جلب و یا از خود سلب می کند. این موضوع مورد تأیید بسیاری از آیات قرآن و روایات اسلامی است.

شیعه و زیارت قبور

شیعیان چگونه به شبهه وارده مبنى بر شرک بودن زیارت قبور ائمه پاسخ میدهند؟

شیعیان براى اداى احترام و طلب شفاعت به زیارت مى روند. زیارت نامه های شیعی پر از معارف توحیدی است. شیعه در زیارتنامه هایش صاحبان قبور را بندگان خدا، عاملان به تکالیف الهی و راهنمایان به خدا می داند نه خدایان دیگر. شیعه بوسیله آنها در پیشگاه الهی شفاعت می طلبد. قرآن گنهکاران را به شفاعت طلبیدن از پیغمبر اکرم (ص) تشویق کرده و مى گوید: «هر گاه آنها زمانى که به خویش ستم مى کردند، به سراغ تو مى آمدند و توبه مى کردند و رسول خدا نیز براى آنها استغفار مى کرد، خدا را توبه پذیر و مهربان مى یافتند».

حبط اعمال و زیانکار بودن، از پیامدهاى شرک

قرآن کریم چه پیامدهایى براى شرک بیان مى کند؟

خداى متعال در آیه 65 سوره «زمر» مى فرماید: «به تو و به همه انبیاى پیشین وحى فرستاده شده است که: اگر مشرک شوى مسلماً اعمالت «حبط» و نابود مى گردد و از زیانکاران خواهى بود»؛ به این ترتیب، شرک، دو پیامد خطرناک دارد، حتى در مورد پیامبران الهى ـ اگر به فرض محال مشرک شوند ـ نخست، مسأله حبط اعمال است، و دوم، گرفتار خسران و زیان زندگى شدن. لذا در حدیثى از پیغمبر گرامى(ص) آمده: «خداوند همه بندگان را محاسبه مى کند، مگر کسى که شرک به خدا آورده، که بدون حساب به آتش فرستاده مى شود».
 

توسّل به پیامبر و امام، و مساله شرک

آیا توسل جستن به پیامبر(صلى الله علیه وآله) و امام، شرک است؟

از آیه 64 سوره نساء، پاسخ کسانى که توسل جستن به پیامبر(ص) و یا امام(ع) را یک نوع شرک مى پندارند روشن مى شود؛ چرا که این آیه صریحاً مى گوید: آمدن به سراغ پیامبر(ص) و او را بر درگاه خدا شفیع قرار دادن، و وساطت و استغفار او براى گنهکاران، مؤثر و موجب پذیرش توبه و رحمت الهى است. تأثیر استغفار پیامبر(ص) براى مؤمنان در آیات دیگرى از قرآن نیز آمده است.

رابطه جهل و کفر

چه رابطه ای بین جهل و کفر وجود دارد؟

با توجه به بعضی آیات قرآن می توان گفت «جهل» سرچشمه كفر است. در سوره «اعراف» موسی(ع) درخواست بنی اسرائیل را برای داشتن بتی همچون بت دیگر مشرکان، ناشی از جهل و نادانی شان دانست. تاريخچه بت پرستى نيز نشان مى دهد كه هميشه اين كار زشت در سايه خرافات و موهومات پيش رفته و هر قدر علم و دانش اقوام افزون گشته بت پرستى و شرك عقب نشينى كرده و انوار توحيد فروزان گشته است. حضرت هود(ع) نیز در سوره «احقاف» به قوم عاد شبیه چنین سخنی را مى گويد.

نقش استعمار، در گسترش شرک و بت پرستي

آيا مي توان استعمار را يکي از عوامل گسترش بت پرستي دانست؟

مردمى كه از نظر فكرى در سطح پايين قرار دارند هميشه مركب هاى راهوارى براى مستكبران محسوب مى شوند و از آنجا كه بت پرستى بر پرستش موهومات بنا شده، عامل مؤثّرى براى تحميق توده ها است. شرك، عامل پراكندگى است و «اختلاف بیانداز و حکومت کن» از قديمى ترين ابزار استثمار است. مستكبران همواره خواهان اين هستند كه مردم در برابر آنها همچون خدا تواضع كنند و فرمانشان را به عنوان فرمان مقدّس بپذيرند. مردمى كه در برابر سنگ و چوب سجده مى كنند، براى پذيرش خدايان انسانى آمادگى بيشترى دارند.

هواپرستی منفورترین بتها

آیا پیروى از هواى نفس نوعى بت پرستى است؟

بر اساس آیه 23 سوره جاثیه، هواپرستى از خطرناک ترین و منفورترین بت ها نزد خداوند می باشد. بت نفس ویژگیهایی دارد که او را در ردیف منفورترین بت ها قرار می دهد؛ از جمله: هوى پرستى، مؤثرترین راه نفوذ شیطان است و پرده بر چشم و عقل آدمى مى افکند و انسان را تا مرحله مبارزه با خدا پیش مى برد. پیامبر(ص) فرمودند: خطرناک ترین چیزى که بر امتم از آن مى ترسم، هواپرستى و آرزوهاى دراز است؛ چرا که هواپرستى انسان را از حق بازمى دارد و آرزوى دراز آخرت را به فراموشى مى سپارد.

علّت سجده بر یوسف(ع)

باتوجه به اینکه عبادت مخصوص خداست، آیا سجده بر حضرت یوسف(علیه السلام) موجب شرک نیست؟

سجده به معنى پرستش و عبادت، مخصوص خدا است، و پرستش در هر مذهبى، مخصوص خداوندست و سجده بر حضرت  یوسف(ع)، در عین این که براى خدا بوده، به خاطر عظمت و موهبت یوسف(ع) انجام گرفته است. از سویی تجلیل و احترام براى او نیز محسوب مى شود، همانند داستان حضرت آدم(ع). هم چنین ممکن است مقصود از سجده، مفهوم وسیع آن، یعنى خضوع و تواضع است، همچنان که بعضى از مفسران گفته اند، تحیت و تواضع متداول آن روز، خم شدن و تعظیم بوده است. لکن معنى اوّل، نزدیک تر به نظر مى رسد.
 

آیه «لکم دینکم...» و جواز بت پرستى

آیا آیه 6 سوره «کافرون» آزادى انتخاب دین را مجاز مى شمارد؟!

پندار دلالت آخرین آیه سوره «کافرون» که مى گوید: «آئین شما براى خودتان و آئین من براى خودم»، بر مفهوم «صلح کل» و اجازه به مشرکین برای باقی ماندن بر آئینشان، پنداری بسیار بى اساس است. زیرا لحن آیات به خوبى نشان مى دهد این تعبیر نوعى تحقیر و تهدید است، یعنى آئین شما ارزانى خودتان باد و به زودى عواقب نکبت بار آن را خواهید دید. شاهد گویاى این مطلب، صدها آیه قرآن مجید است که شرک را در تمام اشکالش مى کوبد، از هر کارى منفورتر مى شمرد و گناهى نابخشودنى مى داند.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال الصادق (عليه السلام)

من زار الحسين (عليه السلام) يوم عاشورا وجبت له الجنة

امام صادق (ع) فرمود: هر کس که امام حسين (عليه السلام) را در روز عاشوار زيارت کند بهشت بر او واجب ميشود.

اقبال الاعمال، ص568