گاهى حلم به صورت كظم غيظ است، كه به آن (تَحَلُّم) گويند، يعنى شخصى ناراحت شده و غيظ مى كند، ولى خود را كنترل مى نمايد. اگر انسان چنين شد، پس از مدّتى داراى ملكه حلم مى شود. در روايت از مولى على(ع) است: «كسى كه مُتَحَلِّم شد و سعى كرد حلم را پيشه كند حليم مى شود». گاهى نيز حلم به صورت سكوت و بى اعتنائى به طرف مقابل است و گاهى به صورت جمله اى كوتاه، و گاهى به صورت اخم كردن است، و گاهى به صورت جواب نيك و حَسَن و گاهى جواب نيك تر و احسن.

خداوند در سوره «فرقان» با به تصویر کشیدن صحنه ای از پشیمانی بسیار شدید ظالمان از کردار گذشته خود، زبان حالشان را این گونه بیان می کند که: «روزى که ستمکار دستان خود را [از شدّت حسرت] به دندان مى گزد و مى گوید: اى کاش با رسول [خدا] راهى برگزیده بودم! * اى واى بر من، كاش فلان [شخص گمراه] را به دوستى انتخاب نكرده بودم». آری آنها عامل اصلى بدبختى خود را دوست گمراه كننده مى شمرند كه حجابى در مقابل ديدگان آنها ايجاد كرده بود كه از مشاهده جمال حق محروم ماندند.