بر طبق روايات، مدت زمان «خروج توقيع» از طرف امام زمان(عج)، متفاوت بوده است؛ گاه دو يا سه روز و گاه چند ساعت طول كشيده و گاهي هنوز مُركَّب بر روى كاغذ خشك نشده جواب آمده است. در برخي موارد نيز به مجرد خطور سؤال در ذهنِ شخص، جواب بر روى كاغذ مكتوب بوده است.

قرامطه براى جان و مال کسانى که باطنیه نبودند هیچگونه احترامى قائل نبودند. آنان پرده و درِ کعبه را کنند و حجرالأسود را از جاى خود در آوردند و به یمن برند. آنان احکام و مقررات ظاهرى اسلام را به مقامات باطنى عرفانى تأویل مى کنند و ظاهر شریعت را مخصوص کسانى مى دانند که کم خرد و از کمال معنوى بى بهره بوده اند.

محمد بن احمد نسفى در نخشب (نسف) آسیاى میانه متولد و نزد حسین مروزى تعالیم اسماعیلیه را فرا گرفت و داعى اسماعیلیان خراسان شد. توانست امیر نصر بن احمد سامانى را به کیش اسماعیلیان درآورد. او مذهب اسماعیلیه را با فلسفه نوافلاطونى درآمیخت و فلسفه را به مذهب اسماعیلیه وارد کرد. وى کتابى به نام المحصول نوشت و از امامت و مهدویت محمد بن اسماعیل دفاع کرد. وى دوران محمد بن اسماعیل را دوران ملغى شدن شریعت معرفى کرده و وى را ناسخ شریعت محمدى مى دانست. این کتاب تأثیر عمیقى بر اندیشه قرامطه گذاشت.

احمد بن حمدان در رى به دنیا آمد. وى از سالهاى 295 هـ در رى به تبلیغ اسماعیلیه پرداخت. در حدود سال 310 هـ توانست امیر احمد بن على حاکم رى را به کیش اسماعیلى درآورد. سامانیان به رى لشگر کشیده و امیر احمد را خلع کردند و ابوحاتم به طبرستان گریخت. در آنجا مرداویج، یکى از نظامیان منطقه را به کیش اسماعیلى دعوت کرد. گویا ابوحاتم در دیلم ادعاى ظهور مهدى در تاریخ معینى را کرد، ولى چون زمان مقرر مهدى ظهور نکرد، مردم از وى بریده و مرداویج قصد جان وى را کرد. او نیز فرار کرده و در سال 322 ق از دنیا رفت.

اسحاق بن احمد در سیستان به دنیا آمد و در سال 322 هـ در بغداد نزد اسماعیلیان مشغول تحصیل بوده و به جمع شاگردان نسفى در خراسان پیوسته است. بعد از قتل نسفى در سال 332 هـ سجستانى جانشین وى شد. او یکى از نویسندگان پرکار اسماعیلیه است. گویند، بعد از سال 361 هـ  که کتاب «الافتخار» خود را نوشت توسط خلف بن احمد، حاکم سیستان به قتل رسید.

اسماعیلیان اخوان الصفاء را از قرامطه دانسته و مدعى اند که از اسماعیلیان نخستین بوده که در دوره ستر زندگى مى کرده اند. آنچه تاکنون مشخص شده است، این است که این افراد گرایش شیعى شدیدى داشته و از همان ابتداء محافل اسماعیلى آنان را در جمع خود پذیرفته و آنان را از خود مى دانسته اند. بنابراین نمى توان آنها را صددرصد از اسماعیلیه دانست و نه مى توان آنها را از این طیف خارج دانست و باید پذیرفت این افراد با گرایش شیعى دست به تألیف این رسائل فلسفى زده اند.

سعید بن حسین معروف به عبیدالله المهدى که خود را از نسل عبدالله بن جعفر(ع) می دانست در سال 286 هـ به رهبرى دستگاه مرکزى دعوت اسماعیلیه در شام رسید و برخلاف قرامطه که به مهدویت محمد بن اسماعیل قائل بودند، خود را امام و مهدى نامید و مهدویت را یک مفهوم نوعی و منطبق به هر کسى دانست. زکرویة بن مهرویه یکى از داعیان اسماعیلى بر ضد او قیام کرد و او به فلسطین و سپس مصر و پس از آن مغرب رهسپار شد و درنهایت در سجلماسه مراکش به زندان افکنده شد. اما ابوعبدالله شیعی با سپاهی عظیم راهی آنجا شد و او را آزاد کرد.

عبیدالله المهدی برای رسیدن به خلافت به مهدویت تمسک کرد؛ هر چند با طرح مهدویت خود حتى اطرافیان خود مثل قرامطه و ابوعبدالله شیعی را نتوانست راضى کند. لذا در نامه ای به اسماعیلیان یمن خود را از نسل عبدالله افطح و فرزندش محمد را از نسل محمد بن اسماعیل معرفى کرد تا شاید بتواند تنها پایگاه مستحکم اسماعیلى یعنى یمن را نیز از دست ندهد و خلیفه دوم فاطمی به جایگاه اصلی خود یعنی مهدویت برگردد. طرحی که بعدا توسط خلیفه چهارم فاطمی تصحیح شد.

از جمله کارهای مهم المعز لدین الله عبارتند از: ایجاد پایگاه دریایی در مغرب که در فتح مصر کمک کار نیروی زمینی بود؛ ایجاد پست قاضی القضات در دیوان اداری فاطمیان؛ تأسیس تشکیلات مالی جدید و رواج پول و سکه جدید؛ جلب رضایت قرامطه و برقرارى وحدت بین اسماعیلیه؛ و... . برپایى جشن باشکوه در عید غدیر و اقامه عزا و ماتم در روز عاشورا براى امام حسین(ع) و اضافه کردن «حى على خیر العمل» به اذان نیز ازجمله کارهای فرهنگی او بود.

پس از معزّ لدین الله سومین پسر او نزار با لقب العزیز بالله در سال 365 هـ  ق، به حکومت رسید. او در همان سال جوهر را با سپاهی عظیم راهی دمشق کرد اما نتیجه نگرفت. سپس خودش فرماندهی سپاه را برعهده گرفت و پیروز شد. در دوران او امپراطورى فاطمیان به نهایت وسعت خود رسید و شمال آفریقا، حجاز، یمن و شام را در بر مى گرفت. او راه پدرش را در برپایى عید غدیر و روز عاشورا ادامه داد و بعد از بیست سال حکومت از دنیا رفت.