سائل 20 مطلب

منافات حضور قلب امام علی(ع) با انفاق ایشان در رکوع نماز!

حضرت علی(ع) که موقع نماز تیر را از پایشان بیرون آوردند و چیزی را حس نکردند، چطور هنگام رکوع متوجه حضور سائل شدند؟!

اولا: اين خرده گيرى ها ايراد بر قرآن است! چرا كه خداوند آن را ستوده و ولايت مؤمنين را شايسته چنين كسى دانسته است و اگر اين عمل غفلت از خدا بود نبايد تمجيد مي شد. ضمن اینکه مواردی شبیه این کار که عبادت به شمار می رود توسط پیامبر(ص) نیز در ضمن نماز صورت گرفته است؛ به عنوان مثال در مسند احمد از ابو هريره نقل شده است: ما با پيغمبر نماز عشاء مي خوانديم و وقتي كه پيغمبر به سجده مي رفت، امام حسن و امام حسين كه كوچك بودند بر پشت پيغمبر سوار مي شدند؛ «وقتي پيغمبر مي خواست بلند شود، با اين دو دست مباركش حسن و حسين را مي گرفت و آرام روی زمين مي گذاشت و وقتي كه پيغمبر به سجده مي آمد، آنها روي پيغمبر سوار مي شدند». توجه به حسنين و گرفتن آنها و آرام زمين گذاشتن، آيا اين ها با حضور قلب در نماز منافات ندارد؟!

ثانیا: شنيدن صداى سائل و كمك به او در نماز، نوعی توجّه به خداست. توجه امام علی(ع) وقتی به آن سائل جلب شد که خدا را صدا زد؛ در واقع این نام خدا بود که موجب التفات حضرت به او شد. ایشان با اين كار عبادتى را با عبادت ديگر درآميخت و براي خدا در حال نماز زكات داد. آنچه اشكال دارد پرداختن به خويشتن به هنگام نماز است، امّا پرداختن به نيازمند مظلوم، كه عبادت محسوب مى‏ شود، اشكالى ندارد.

مدت زمان لازم برای صدور «توقیع»؟!

مدت زمان لازم براي صدور «توقیع» از طرف امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) چه مقدار بوده است؟

بر طبق روايات، مدت زمان «خروج توقيع» از طرف امام زمان(عج)، متفاوت بوده است؛ گاه دو يا سه روز و گاه چند ساعت طول كشيده و گاهي هنوز مُركَّب بر روى كاغذ خشك نشده جواب آمده است. در برخي موارد نيز به مجرد خطور سؤال در ذهنِ شخص، جواب بر روى كاغذ مكتوب بوده است.

فرق میان «جود» و «سخاوت»

«جود» و «سخاوت» به چه معناست و چه تفاوتي با یکدیگر دارند؟

دو واژه «جود» و «سخاوت» - كه در مقابل «بُخل» قرار دارند - غالباً در يك معنى استعمال مى شوند؛ ولى گاه از بعضى كلمات استفاده مى شود كه «جود» مرحله بالاتر از «سخاوت» است؛ زيرا «جود» بخشش بدون درخواست است كه در عين حال شخص جواد، بخشش خود را كوچك بشمارد. به هر حال اين دو صفت از فضايل مهم اخلاقى هستند و هر اندازه «بُخل» نشانه پستى و حقارت و ضعف ايمان و فقدان شخصيت است، «جود» و «سخاوت» نشانه ايمان و شخصيت والاى انسان هستند.

تمجيد قرآن از «سخاوتمندان»

خداوند در قرآن چگونه «سخاوتمندان» را مورد تمجيد و ستايش خود قرار داده است؟

در آيات قرآن به جاي واژه «جود» و «سخاوت» تعبيراتي به كار رفته كه منطبق بر اين دو مفهوم است از آن جمله در آیه 9 سوره «حشر» که در آن سخن از گروهی از سخاوتمندان انصار مدينه است كه با آغوش باز از مهاجرانى كه خانه و كسب و كارى نداشتند، استقبال كردند و آنها را بر خودشان مقدم داشتند. همچنین در سوره «دهر» سخن از بزرگوارانى است كه غذاى خود را در حالى كه شديداً به آن نياز داشتند به مسكين و يتيم و اسير دادند، بدون اين كه هيچ انتظار پاداش و تشكرى داشته باشند و ... .

نگاهي به معنا و مفهوم «توقیع»؟!

«توقیع» به چه معناست؟

«توقيع» در لسان روايات، مطابق با مفهومى است كه عرف آن را به كار گرفته است و آن عبارت است از كلمات كوتاه بزرگان، كه در ذيل نامه هاى رسيده و عريضه ها مكتوب مى داشتند و با آن، خواسته سائل را برآورده مى نمودند. در نتيجه توقيعات حضرت مهدى(عج) همان مطالبى بود كه حضرت به خط مبارك خود در جواب سؤال ها و عريضه ها ذيل نامه ها مرقوم مى داشتند و توسط يكى از سفرا به صاحبان نامه باز مى گرداندند.

نقش «سفیر» امام زمان(عج) در صدور «توقیعات»؟!

سفرای امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) چه نقشی در صدور «توقیعات» توسط حضرت داشتند؟

نقش سفير امام زمان(عج) در صدور «توقيعات»، رساندن نامه سائل به دست امام(عج) و بردن جواب آن براي سائل بوده است. به تعبير ديگر، سفير حضرت، واسطه در ايجاد «توقيعات» بوده است.

منافات داشتن توجه به سائل با «حضور قلب» در نماز امام علي(ع)!

آيا توجه كردن به سائل و دادن انگشتر به او در نماز، با «حضور قلب» امام علی (ع) منافات ندارد؟

شنيدن صداى سائل و كمك به او در نماز، نوعی توجّه به خداست و علي(ع) با اين كار عبادتى را با عبادت ديگر درآميخت و براي خدا در حال نماز زكات داد. وانگهى اين ايراد و خرده گيرى در واقع ايراد بر قرآن مجيد است؛ چراكه خداوند آن را ستوده و ولايت مؤمنين را شايسته چنين كسى دانسته است و اگر اين عمل غفلت از خدا بود نبايد تمجيد مي شد.

«فعل كثير» بودن اعطاء انگشتر به سائل در نماز توسط امام علي(ع)!

آيا بیرون آوردن و دادن انگشتر به سائل در نماز موجب بطلان نماز نمی شود؟

در آوردن انگشتر مطابق هيچ فتوايى «فعل كثير» و موجب اشكال در نماز نيست؛ به خصوص اگر اشاره كرده باشد و سائل شخصاً در آورده باشد. ضمن اینکه فقهاء تصريح كرده اند كه حتى كشتن حيوان گزنده مانند عقرب در حال نماز و يا برداشتن و گذاشتن بچّه كوچك در آن حال و يا شمردن عدد ركعات نماز به وسيله سنگريزه و حتى شستن گوشه لباس يا دست اگر در حال نماز نجس شود، ضررى براى نماز ندارد.

اختصاص شأن نزول آيه «ولايت» به علي(ع) با وجود آمدن ضمائر جمع در آيه!

اگر آيه «ولايت» در شأن امام علي(ع) نازل شده است پس چرا موصول ها و ضمائر آن جمع است؟

شأن نزولهای این آيه تنها مربوط به علي(ع) است. تاريخ اسلام هم گواهي مي دهد كه صدقه دادن به سائل در حال ركوع، تنها كار يك نفر بوده و تعبير به صيغه جمع براى احترام و تعظيم مقام آن فرد است. در قرآن مكرر از مفرد به لفظ جمع تعبير شده است مانند داستان مباهله که مراد از كلمه «نسائنا» و «انفسنا» كه به صورت جمع آمده‌اند، فاطمه زهرا(س) و علي(ع) است و یا مراد از «انفاق كنندگان در شب و روز» در آيه 274 سوره بقره تنها علي(ع) است. همچنین در چندين مورد خداوند در قرآن، خود را با ضمير جمع خوانده است.

حکمت بوسیدن دست پس از دادن صدقه

چرا مستحب است که دست خود را پس از صدقه دادن ببوسیم؟

مستحب است انسان دست خود را پس از دادن صدقه ببوسد. امام سجاد(ع) بعد از دادن چيزي به سائل، دست مباركش را مي ‏بوييد و مي ‏گفت: «اين دست به دست الهي رسيده»؛ چون خدا فرمود: «هُوَ يَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبادِهِ وَ يَأْخُذُ الصَّدَقاتِ». آنان كه اين شامه را دارند با بو كردنِ دست، نشانه دست الهي را استشمام مي كنند.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ الحسينُ عليه السّلام :

مَنْ دَمِعَتْ عَيناهُ فينا قَطْرَةً بَوَّاءهُ اللّهُ عَزَّوَجَلّ الجَنَّةَ.

چشمان هر کس که در مصيبتهاى ما قطره اى اشک بريزد، خداوند او را در بهشت جاى مى دهد.

احقاق الحق ، ج 5، ص 523