«غبطه» نقطه مقابل حسد است و به اين معناست كه انسان آرزو كند كه نعمتى همانند ديگران يا بيشتر از آنها داشته باشد، بى آنكه آرزوى زوال نعمت كسى را داشته باشد. برخلاف حسد كه صفتى است مذموم و نكوهيده؛ «غبطه» نه تنها مذموم نيست بلكه پسنديده و مايه ترقّى و پيشرفت است. امام صادق(ع) مى‏ فرماید: «مؤمن غبطه مى‏ خورد، ولى حسد نمى ‏ورزد، امّا منافق حسد مى‏ ورزد و غبطه نمى‏ خورد».

«حسد» كه در فارسى «رشك» خوانده مى‏ شود به معنى آرزوى زوال نعمت از ديگران است، خواه آن نعمت به حسود برسد يا نرسد. حسد دارای درجات مختلفی است و شدیدترین یا در واقع بدترین نوع حسد آن است که انسان نه فقط آرزوى زوال نعمت ديگران داشته باشد، بلكه در مسير آن گام بردارد، خواه از طريق ايجاد سوء ظنّ و بدبينى نسبت به كسى كه مورد حسد واقع شده است باشد يا از طريق ايجاد مانع در كار او، و اين نوع حسد حاكى از خباثت شديد درونى حسود است.

معصومين(ع) در سخنان تکان دهنده به پیامدهای کفران نعمت پرداخته اند؛ پيامبر(ص) مي فرمايد: «کفران گناهي است که زودتر از همه گناهان دامان انسان را مي گيرد». امام علي(ع) در این رابطه مي فرمايد: «کفران سبب زوال نعمت ها شده و كفران كننده آن منكر فضل الهى است». امام سجاد(ع) در حديثي مي فرمايد: «كفران نعمت و ترك شكر گناهانى است كه نعمت هاى الهى را تغيير مى دهد». اين تعبيرات نشان دهنده آثار اين رذيله اخلاقى در زندگى فردى و اجتماعى است؛ و اینکه سبب سلب توفيقات و مايه دورى انسان از خدا مي شود.

سخنان معصومين(ع) در باب شکرگزاري بسيار است، پيامبر(ص) مي فرمايد: «كسى كه غذا بخورد و شكر نعمت را بجا آورد، پاداش روزه دارى را دارد كه براى خدا روزه گرفته است و شخص تندرستى كه شكر خدا را بجاى آورد اجر بيمارى را دارد كه در برابر بيمارى صبر و شكيبايى دارد، و دارنده اى كه شكر نعمت را بجا مى آورد، اجر محروم قناعت پيشه شكيبا را دارد». امام علي(ع) در حديثي مي فرمايد: «شكر نعمت مانع زوال نعمت و سبب تأييد آن مى گردد». البته در زمينه اهميت شكر و تأثير آن در دوام و فزونی نعمت، احاديث بسياري وارد شده است.