اخلاقي 18 مطلب

مجمع الزوائد (هیثمى)

معرفی کتاب «مجمع الزوائد (هیثمی)»

مجمع الزوائد و منبع الفوائد یکى از مهم ترین منابع حدیثى اهل سنت است که توسط ابوالحسن نورالدین على بن ابى بکر هیثمى شافعى (735ـ 807ق) تدوین و تصنیف شده است. نویسنده کتاب که از راوى شناسان و حدیث‌شناسان تراز اول اهل سنت به شمار مى رود، داراى مذهب شافعى و عقاید اشعرى بود و فقط در زمینه حدیث و ارزش گذارى احادیث موجود به تدوین و تالیف کتاب پرداخته است. او در این کتاب نیز مثل سایر کتاب‌هایش احادیث معتبر و صحیح درباره شخصیت على بن ابى طالب(علیه السلام) در زمان پیامبر، و فضائل و مناقب آن حضرت و اولاد طاهرینش را نقل کرده و از این جهت، مورد توجه دانشمندان و محققان شیعه قرار گرفته است. به ویژه اینکه احادیث مزبور را از لحاظ سند و اعتبار تاریخى ارزش گذارى کرده و بسیارى از آنها را تصحیح و تایید نموده است.
 

کنز الفوائد

معرفی کتاب «کنز الفوائد»

کتاب «کنز الفوائد» توسط ابوالفتح محمد بن علی بن عثمان کراجکی (م 449 ق) یکی از بزرگترین متکلمان شیعه در قرن پنجم هجری نوشته شده است. این کتاب در زمینه علوم و فنون مختلفی مثل کلام، تفسیر، نجوم و فقه نوشته شده و مهمترین مسائل این علوم در آن مورد بحث و بررسی قرار گرفته است؛ به طوری که کراجکی در آن بسیاری از موضوعات فقهی، اصولی، عقیدتی، ادبیات، تاریخ را در قالب بحث علمی و استدلالی، موعظه و اندرز اخلاقی، و نقل احادیث صحیح بیان کرده است.

دستور قرآن به «مشورت»، «اخلاقي» يا «الزامي»؟

آیا دستور قرآن به «مشورت»، يك فرمان صرفا اخلاقى است يا یک حکم الزامى و اجباری می باشد؟

اگر مسأله حسّاس و پیچیده ای پیش بیاید كه آثار مهمی دارد، و یا اگر مدير و فرمانده در زمینه موضوع پیش آمده، تخصّص نداشته باشد، مشاوره با افراد خبره و متعهد امری «الزامى» است. حتی گاه لازم است يك مدير یا فرمانده براى اداره امور، چند شورای مشورتى داشته باشد، و عدم توجّه به تصمیمات اين شوراها گاه خسارت بار بوده و حتی خيانت محسوب مى شود. امام علی(ع) می فرمایند: «نافرمانى از دستور نصيحت كننده مهربان، دانا و با تجربه، باعث حسرت و پشیمانی مى شود».

عوالی اللئالی

معرفی کتاب «عوالی اللئالی»

کتاب «عوالی اللئالی العزیزیه فی الاحادیث الدینیه» که یکی از مصادر و منابع معتبر حدیثی شیعه است، توسط محمد بن علی بن ابراهیم بن حسین بن ابی جمهور احسائی (840 ق- بعد از 910 ق) تالیف شده است. ابن ابی الجمهور احسائی که از دانشمندان بسیار مهم و ملقب به جامع المنقول و المعقول در قرن نهم هجری بود این کتاب را با رویکردی اجتماعی، اخلاقی، عرفانی، فقهی و تاریخی تدوین کرده و جنبه عملی و کاربردی مسائل را در نظر داشته است.

الکافی

معرفی کتاب «الکافی»

کتاب کافی یکی از مهمترین کتاب‌های حدیثی و نخستین کتاب از کتب اربعه شیعه است که توسط ابو جعفر محمد بن یعقوب بن اسحاق کلینی (م 329 ق) نوشته شده است. این کتاب در واقع نخستین کتابی است که به صورت جامع در همه زمینه های اعتقادی، فقهی، اخلاقی، تفسیر و تاریخ، روایات معتبر را جمع کرده است. به طوری که تعداد روایات آن برابر و بلکه بیش از همه روایات صحاح سته است. کلینی کتاب خود را در سه بخش عمده مرتب کرده است: اصول دین «اصول کافی»، فروع دین «فروع کافی»، متفرقه که با عنوان «روضه کافی» شناخته شده است. کلینی این کتاب را در پاسخ به درخواست برخی از شیعیان تدوین کرد که به علت تعدد و اختلاف روایت‌ها نمی توانستند مسائل و حقایق اسلامی را به طور دقیق و حقیقی تشیخص دهند.

مجموعه ی ورّام

معرفی کتاب «مجموعه ورّام»

کتاب مجموعه ورّام که نام اصلی آن «تنبیه الخواطر و نزهه النواظر» است توسط ابو الحسین سعید بن ورّام بن ابی فراس نخعی (م 605 ق) از نوادگان مالک اشتر رحمه الله علیه تالیف شده است. البته عده‌ای از محققان نام اصلی آن را فقط ت«نبیه الخواطر» و برخی هم فقط «نزهه النواظر» ذکر کرده اند. این کتاب یکی از مهمترین کتاب‌های اخلاق حدیثی (نقلی) است که غالب دانشمندان و محدثان متاخر از آن بهره برده و به آن استناد کرده اند.

قرائن اجتماعی و اخلاقی اثبات نبوّت

آیا از بررسی قرائن اجتماعی و اخلاقی می توان نبوّت پیامبران را اثبات کرد؟

دعوت هر پیامبرى آمیخته با یک سلسله ویژگى هاى زمانى و مکانى و جهات دیگر در زندگى خصوصى و عمومى او است؛ هنگامى که آنها را به هم ضمیمه کنیم مجموعه اى اطمینان بخش است که به تنهایى مى تواند دلیلى بر حقانیّت مدّعى نبوّت باشد - قطع نظر از محتواى مکتب او - این همان«قرائن» است که امروز در محافل قضایى براى کشف واقعیت از آن استفاده مى شود. گاهی افرادى با مشاهده بعضى از این قرائن به آیین خدا گرویده اند و یا دشمنان سرسخت با مشاهده یکى از آنها به کلى تغییر روش داده، به دوستان صمیمى تبدیل شدند.

اصول اخلاقی دعوت انبیاء(ع)

اصول اخلاقی دعوت انبیاء(علیه السلام) کدامند؟

«اصول اخلاقی» دعوت انبیاء عبارتند از: 1- دعوت به تقوا. 2- دعوت به ایمان و عمل صالح. 3- دعوت به عبادت و اعمال خیر. 4- دعوت به تسلیم در برابر فرمان حق.
 

منافات نهی از منکر، با آزادی انسان!

آیا نهی از منکر با آزادی انسان منافات دارد؟

مقصود از امر به معروف و نهى از منکر که دو رکن بزرگ اجتماعى اسلام به شمار مى روند، همان دعوت و راهنمایى افراد به کارهاى نیک و سودمند، و بازداشتن آنان از کارهاى زشت و مبارزه با انواع انحراف هاى اجتماعى و اخلاقى است. در شیوه زندگى دسته جمعى و با وجود سرنوشت مشترک، مبارزه با فساد و دعوت مردم به کارهاى نیک، یک وظیفه خطیر اجتناب ناپذیر است. در چنین اجتماعى تمام افراد، در سود و زیان اعمال یکدیگر کاملا سهیم بوده و در نتیجه عمل یک فرد دامنگیر همه افراد شده و دود آن به چشم همه افراد جامعه می رود.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ الصّادقُ عليه السّلام :

نَفَسُ الْمَهْمُومِ لِظُلْمِنا تَسْبيحٌ وَ هَمُّهُ لَنا عِبادَةٌ وَ کِتْمانُ سِرّنا جِهادٌ فى سَبيلِ اللّهِ

نَفَس کسى که بخاطر مظلوميّت ما اندوهگين شود، تسبيح است و اندوهش براى ما، عبادت است و پوشاندن راز ما جهاد در راه خداست .

امالى شيخ مفيد، ص 338