جايگاه و اهمیت «قصد قربت» در عبادات؟

آیا انجام عبادات به قصد رفتن به بهشت و نجات از دوزخ، با «قصد قربت» سازگار است؟

«قصد قربت» یکی از لوازم «عبادت» است و انجام «عبادت» براى رسيدن به پاداش و ترس از آتش دوزخ، با «قصد قربت» منافاتی ندارد؛ زیرا در سرتاسر قرآن براى تشويق مؤمنان به اطاعت پروردگار از نعمت هاى بهشتى سخن گفته شده و براى نهى از مخالفت، از عذاب هاى دوزخ انذار شده است. البته شكی نيست که اگر عبادت پروردگار تنها براى اداى شكر و شايستگى حق پروردگار باشد، عبادتى در حد بسيار اعلا انجام شده است، اما بدان معنی نيست كه طمع در جنت و خوف از عذاب و يا رسيدن به مواهب مادى، با خلوص نيت مخالفت داشته باشد.

انگیزه های «عبادت» در کلام امام علی(ع)

امام علی(علیه السلام) چه انگیزه هایی را برای «عبادت» بندگان بیان می نماید؟

امام علی(ع) در نهج البلاغه، انگيزه هاى «عبادت» عابدان را با ذكر سلسله مراتب آنها بيان كرده، مى فرمايد: «گروهى خدا را از روى رغبت و ميل [به بهشت] پرستش كردند، اين عبادت تاجران است و عدّه اى از روى ترس او را پرستيدند و اين عبادت بردگان است و جمعى ديگر خدا را براى شكر نعمت ها [و اين كه شايسته عبادت است] پرستيدند، اين عبادت آزادگان است». با اين تقسيم، حضرت گروه سوم را تأييد كرده و می فرماید: «خداوندا! من تو را از ترس دوزخ و طمع در بهشت پرستش نكردم، بلکه تو را شايسته عبادت ديدم و پرستيدم».

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الإمامُ علىٌّ(عليه السلام)

لِکُلِّ شيء مِن الآخرةِ خُلودٌ وَ بقاءٌ

هر چيز آخرت جاودانه و ماندگار است

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 54