خدایی که همه موجودات و از جمله انسان ها را خلق کرده است بالاترين مرتبه محبّت و مهرورزى را نسبت به آنها دارد و همين لطف و مهربانى به انسان بلكه همه موجودات، عامل خلقت آنان و گستردن نظام هستى شده است. در آیات و احادیث زیادی، شدت محبت خداوند به مخلوقاتش از محبت مادر نسبت به فرزندش بیشتر دانسته شده است. برخی از افکار منفی، از جمله فریب های شیطان برای افسرده کردن و ناامید ساختن انسان نسبت به خداوند متعال است تا احساس کند خدا او را فراموش کرده و تنها گذاشته است!

از منظر اسلام «مدارات» نیک شامل موارد ذیل می شود. 1- «مدارات» و تسامح در تحمل عقاید رقیب، که همان سعه صدر علمی و گشودن فضای تعامل افکار است. لذا این مفهوم مورد تاکید قرآن است. 2- «مدارات» در تدبیر مناسبات اجتماعی توسط زمامداران؛ زیرا با تحکّم و تک صدایی کار جامعه به سامان نمی رسد. 3- «مدارات» در شنیدن حق، که نشانه آزادی اندیشه در مکتب اسلام است. 4- «مدارات» در چارچوب شرع و در سایه اخلاق و قانون، که به تحکیم شریعت و ارتقاء فرهنگی و توسعه قانون گرایی کمک می کند. 5- «مدارات» با دوستان و خطاکاران.

قرآن در ارتباط با سخن گفتن انسان در قیامت می گوید: «هنگامى که آن روز فرا رسد، هیچ کس جز به اراده پروردگار سخن نمى گوید». هم چنین در آیه دیگر می فرماید: «امروز بر دهان آنها مهر مى نهیم، و به جاى آن دست هایشان با ما سخن مى گویند، و پاهایشان به کارهائى که انجام داده اند گواهى مى دهند». بر اساس آیات قرآن، در پاره اى از مراحل قیامت، بر دهان ها مهر مى نهند، و فقط اعضاى پیکرشان با زبان بى زبانى سخن مى گویند، اما در مراحل دیگر، قفل از زبان ها برداشته مى شود و به اذن خداوند به سخن مى آیند.

از آیه 64 سوره نساء، پاسخ کسانى که توسل جستن به پیامبر(ص) و یا امام(ع) را یک نوع شرک مى پندارند روشن مى شود؛ چرا که این آیه صریحاً مى گوید: آمدن به سراغ پیامبر(ص) و او را بر درگاه خدا شفیع قرار دادن، و وساطت و استغفار او براى گنهکاران، مؤثر و موجب پذیرش توبه و رحمت الهى است. تأثیر استغفار پیامبر(ص) براى مؤمنان در آیات دیگرى از قرآن نیز آمده است.