قرآن در آيات 58 و 59 سوره «نحل» بر انديشه جاهلى "برتري پسر بر دختر" خط بطلان كشيده؛ و به جهت تفاوتى كه اعراب ميان پسران و دختران مي نهادند، ایشان را به سخت‌ترين شكل سرزنش و توبيخ كرده است. در هيچ يك از تعبيراتِ سرزنش‌گرِ قرآن، نكوهشى يا خرده‌اى بر خود زن نيست ـ نه به تصريح و نه اشارت ـ بلكه همانا سرزنش بر عرب است كه چنين نگرش نادرستى داشتند.
قرآن در برابر مشركانى كه ادعا مى كردند اگر محمد(ص) عباداتى آورده ما خود پيش از اين عباداتى داشتيم و در كنار خانه كعبه نماز مى خوانديم، مى گويد: «نمازشان نزد خانه كعبه، چيزى جز سوت كشيدن و كف زدن نبود». آنها نعره زدن هاى احمقانه و كف زدن هاى ابلهانه خود را نماز مى ناميدند. گروهى از اعراب به صورت لخت مادرزاد خانه خدا را طواف مى كردند. بعضی از آنها هر سال شخصى را با تشريفاتى انتخاب كرده و در برابر بت هاى خود قربانى مى كردند؛ سپس پيكر خونين او را نزديك قربانگاه دفن می کردند.
این پندار ممکن است بقایاى خرافاتى باشد که از اقوام گذشته به عرب جاهلى رسیده بود، و یا به خاطر این بوده که فرشتگان از نظرها مستورند و این صفت بیشتر در زنان وجود داشت یا لطافت وجود فرشتگان، سبب این توهم شده بود.
اعراب جاهلی بت هايى را از سنگ و چوب با دست خود مى تراشيدند و مى پرستيدند. دختران خود را با دست خود زنده به گور مى كردند. زنان و مردان به صورت برهنه مادرزاد، گرد كعبه طواف مى كردند، و آن را عبادت مى شمردند! جنگ و خون ريزى و غارت گرى به عنوان يك ارزش در جامعه آنها محسوب مى شد؛ تا آنجا كه كينه ها را پدران براى فرزندانشان به ارث مى گذاردند. زن در ميان آنها متاع بى ارزشى بود كه حتى روى آن قمار مى كردند!
آنها به شدت بت ها را پرستش مى كردند، و آن چه را با دست خود ساخته بودند حاكم بر سرنوشت خويش، و گاه حاكم بر آسمان و زمين مى پنداشتند. علاوه بر بت هاى معمولى، سه بت بزرگ و معروف داشتند كه از شهرت خاصى برخوردار بودند و آنها را تمثال دختران خدا و وسيله تقرب به او مى پنداشتند. غير از اينها بت هاى قبيلگى و فاميلى و حتى خانگى وجود داشت و اصولا زندگى عرب جاهلى بدون بت مفهوم نداشت؛ حتى به هنگام سفر اجازه مسافرت را از بت ها مى گرفتند و در مسافرت ها نيز بت هايى با خود همراه داشتند.
مشركان می پنداشتند: ذات خدا بالاتر از آن است كه عقل ما به او راه يابد، و منزه تر از آن است كه ما مستقيماً او را مورد عبادت قرار دهيم؛ بنابراين بايد به كسانى روى آوريم كه ربوبيت و تدبير اين عالم، از سوى خداوند بر عهده آنها گذارده شده و آنها را واسطه ميان خود و او قرار دهيم. آنها همان فرشتگان و جنّ، و به طور كلى موجودات مقدس عالم اند كه بايد، آنها را به عنوان ارباب و خدايان پرستش كنيم تا ما را به خدا نزديك كنند. از آنجا كه دسترسى به اينها نداريم تمثالی براى آنها مى سازيم، و آنان را پرستش مى كنيم!
نه تنها در میان عرب جاهلى بلکه در اقوام دیگر و حتى شاید متمدن ترین ملل آن زمان، زن شخصیتى ناچیز داشت، و غالباً با او به صورت یک کالا رفتار مى شد؛ ولى اسلام با این خرافه در ابعاد مختلفش سرسختانه جنگید، مخصوصاً تولد دختر را که ننگ مى دانستند در احادیث اسلامى به عنوان گشوده شدن باب رحمت خدا به خانواده معرفى کرد. نمونه آن در رفتار پیامبر(ص) با دخترش فاطمه(س) و سخنان حضرت درباره آثار محبت به دختر و برکت های دختر قابل مشاهده است.
قال ابي عبدالله (عليه السلام)
مَنْ مَاتَ فِي طَرِيقِ مَکَّةَ ذَاهِباً أَوْ جَائِياً أَمِنَ مِنَ الْفَزَعِ الاَْکْبَرِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ.
کسى که در راه رفتن يا بازگشتن از مکه بدرود حيات گويد، از ترس و هراس روز قيامت ايمن گردد.
تهذيب الاحکام: 5/23/68