ایشان در این باره می فرماید: «به اهل خير نزديك شو تا از آنها شوى و از اهل شرّ دور شو تا از آنها جدا گردى». در واقع امام(ع) همانند قرآن آثار مجالست و همنشينى را غير قابل انكار می داند؛ زیرا همنشينى با نيكان انسان را خوشبخت كرده و معاشرت با بدان انسان را بدبخت می کند، از این رو بهترين راه شناخت شخصيت پیچیده انسان، همنشينانِ اوست، همان گونه كه امام(ع) در حديثی می فرماید: «اگر حال كسى بر شما مشتبه شد و دين او را نشناختيد به همنشينان او نگاه كنيد».

خداوند در سوره «زخرف» درباره عواقب «غفلت» از یاد خدا به صورت يك حكم كلى و عمومى كه درباره همه اقوام و افراد صادق است مى فرمايد: «هر كس از ياد خدا روى گردان و غافل گردد، شيطان را به سراغ او مى فرستيم تا همواره با او قرين باشد». دقت در این آیه ما را متوجه این حقیقت می کند که «غفلت» و بى خبرى انسان در روى گردانى از خداوند، باعث نزديك شدن شيطان به انسان مي شود و اين، مجازاتى است كه در دنيا دامنگير اين افراد مى شود.

خداوند در ارتباط با همنشنی مومنان می فرماید: «کسى که مطیع خدا و رسول او باشد [در رستاخیز] همنشین کسانى خواهد بود که خدا نعمت خود را بر آنان تمام کرده است». سپس از پیامبران، راستگویان، شهیدان و صالحان نام می برد. در واقع آنان صاحبان نعمت هستند؛ زیرا براى ساختن یک جامعه انسانى سالم، نخست باید رهبران به حق و انبیاء وارد میدان شوند، سپس مبلغان صدیق و معصوم اهداف آنها را گسترش دهند، در ادامه جمعى در برابر عناصر آلوده بایستند و شهید گردند و محصول این تلاش ها، به وجود آمدن صالحان است.

علم و تجربه بيان مي دارد؛ بعد از اراده انسان موثرترين عامل بر شخصيت، افکار و صفات اخلاقى دوستان و معاشرانند. روايات اسلامي آنها را معرف ماهيت ديني انسان مي دانند و آيات 27 و 29 سوره«فرقان» نشان مى دهد انساني که تا مرز سعادت پيش رفته چگونه با وسوسه دوست بد به قهقرا و سرنوشتى مرگبار بر مي گردد و فرياد«يا وَيْلَتى» از وي بلند مي شود.

مطالعات پى گیر و مستمر، ارتباط مداوم با علماى صالح، تهذیب نفس، پرهیز از گناه، مخصوصاً غذاى حرام و یاد خدا از عوامل شرح صدر است.  برعکس، جهل، گناه، لجاجت، مراء، همنشینى با بدان، دنیاپرستى و هواپرستى باعث قساوت قلب مى شود، و این که قرآن در آیه 125 سوره «انعام» مى گوید: آن کس را که خدا بخواهد هدایت کند، شرح صدر مى دهد، یا اگر خدا بخواهد گمراه سازد، ضیق صدر مى دهد، این «خواستن» و «نخواستن» سرچشمه هاى آن از خود ما شروع مى شود و در روایات به برخی از این عوامل اشاره شده است.

همنشینى با نیکان اثری سازنده دارد اما اندازه تأثیر آن به اختلاف سه عنصر سنّ، استعداد و مدت همنشینى متفاوت است. پس همنشینى اصحاب با پیامبر(ص) یکسان نبوده که همه را از نظر ایمان و تقوا در یک حدّ قرار دهیم. از طرفی همنشینى صحابه با آن حضرت، هرگز بیشتر از همنشینى همسر نوح و همسر لوط با آن دو مرد بزرگوار نبوده؛ لذا آیات قرآن نشان مى دهد که صرف همنشینى علّت تامّه اصلاح و مانع پرهیز از گناه نمى شود. بلکه اگر کسى شایستگى هدایت و تصمیم بهره گیرى داشته باشد، این همنشینى مى تواند زمینه ساز آن باشد.