طوس 9 مطلب

نحوه ارتباط امام عسكری(ع) با شيعيان؟

در مورد ارتباط امام حسن عسكری(ع) با شيعيان چه گزارشات تاريخی به دست ما رسيده است؟

گستردگی اصحاب ائمه در شهرها، نيازمند ايجاد سیستم ارتباط منظم و بسیار حساسی بود كه باعث گسترش تشیع و یا حفظ وضعیت موجود می شد. اين امر با تعیین «وکلا» از طرف امامان شکل می گرفت. در انتخاب وكيل به سابقه علمی درخشان و ارتباط استوار با امامان قبلی یا خود آن حضرت توجه می شد. اين ارتباط به وسیله نامه يا تماس مستقیم با امام(ع) يا فرستادن افرادی از طرف شیعیان به محضر آن حضرت انجام می گرفت. استفاده از این سیستم، موجب گسترش آموزه های شیعی در قالب حدیث و کلام به تمامی جوامع کوچک و پراکنده شیعی می شد.

«امام جواد(ع)» در منابع تاریخی

درباره زندگی و حوادث دوران حيات امام جواد(ع)، چه گزارشاتی در منابع تاريخی نقل شده است؟

آگاهی های تاریخی درباره زندگی امام جواد(ع) به خاطر محدودیّت های سیاسی، تقیه و شیوه های پنهانی مبارزه و طولاني نبودن زندگي ايشان چندان گسترده نیست؛ تنها می دانیم که مأمون سیاست پدرش را در کنترل امام کاظم(ع)، درباره امام رضا(ع) و امام جواد(ع) در پیش گرفت. او با عقد «ام الفضل» برای امام، ضمن كنترل امام جواد(ع) و زير نظر گرفتن رفت و آمد شیعیان به خانه حضرت، قصد داشت خود را از اتهام قتل امام رضا(ع) برهاند اما «ام الفضل» از امام(ع) صاحب فرزند نشد و مورد كم توجهی ايشان نيز قرار گرفت، لذا ناجوانمردانه امام(ع) را مسموم کرد.

شخصیت «غزالی»

«غزالی» کیست؟

غزالى شافعى، متولد سنه (450 ق) در طوس و متوفای سال (505 ق) است او در آغاز جوانى به تحصيل در علوم دينيه پرداخت و به منصب تدريس مدرسه نظاميه بغداد رسید ولى در آخر كار تغییر حال داده و وارد عرفان و تصوف شد و کتبی تأليف كرد. فلاسفه، متكلمين و فقهاء غالبا او را به تزلزل منسوب نموده اند و «ابن الجوزى» مطالب او را مبتنى بر تحقيق نمی داند. غزالى می كوشيد كه ناتوانى عقل را ثابت كند؛ او عناصر عرفانى تصوف را به مذهب خشک اهل سنت (از دید خود) افزود و بدين سان به سنت خشك، رمق و هيجان بخشید.

محبت اهل بيت در اشعار فردوسی

محبت اهل بيت چه جایگاهی در اشعار فردوسی دارد؟

به عقیده بیشتر مورخین و فردوسی پژوهان، این شاعر حماسه سرا، شیعه و دوستدار اهل بیت بوده است. طوس محل تولد او دارای اکثریتی شیعی بوده و در اشعار او نیز می توان تشیع او را ضمن این شواهد دید: اشاره به حدیث «در شهر علم بودن حضرت علی(ع)»، اشاره به حدیث نبوی در تمثیل «همراهی با اهل بیت به عنوان سوار شدن در کشتی نوح» و نیز تعبیر از مولا علی به عنوان «وصی» پیامبر. به عقیده فردوسی پژوهان ابیاتی از شاهنامه که در آنها خلفای سه گانه مدح شده اند ابیاتی غیر اصیل و جعلی هستند.

امام رضا(ع) و راه ندادن شیعیان به منزل؟!

چرا امام رضا(ع) شيعيانی را كه برای ملاقات با ايشان از راه های دور به طوس آمده بودند دو ماه پشت درب خانه نگه داشته و اجازه ورود ندادند؟

علت راه ندادن شيعيان از سوي امام رضا(ع) اين بود كه آنها خود را شيعه حضرت علي(ع) مى‌دانستند؛ در حالى‌كه در بيشتر اعمالشان با امام مخالفت مى‌كردند و در بسيارى از فرايض و همچنین در حقّ برادران دينى‌شان كوتاهى مى‌كردند. اين بود كه امام رضا(ع) آنها را نه شيعه كه محبّ خود و دوستدار دوستانش و دشمن دشمنانش دانستند و پس از توبه كردنشان، آنها را مورد اكرام خود قرار دادند.

ما ادّعاى تشيّع را خيلى ساده حساب كرده‌ايم به طورى كه با توسّل، زيارت و دعا مى‌خواهيم خود را شيعه بدانيم. كسى نمى‌خواهد توسّل و زيارت را كم ارزش كند؛ ولى شيعه بودن، غير از اينها امور متعدّدى مانند: فداكارى، ايثار، معرفت، تقوا و... را هم شامل مى‌شود. تمام زندگى ما، خانه، بازار، ادارات، جشن‌ها، سفر، حضر و ... همه بايد بوى ولايت دهد.

امام رضا(ع) و «ايران»

زندگي و شهادت امام رضا(ع) در «ايران» چه آثار و بركاتی را برای این کشور و مردمان آن به همراه داشت؟

وجود مبارک امام رضا(ع) از بدو ورود به ایران، سبب خیر و برکات فراوان شد؛ تماس شیعیان ایران در زمان حیات با امام(ع) و نگارش نامه‌ هایی به آن حضرت و طرح سؤال و گرفتن پاسخ، یکی از شواهد این امر است. مجموعه نامه‌ های امام(ع) به افراد مختلف در توضیح مبانی شیعه، گستردگی آن را نشان می‌ دهد؛ نامه‌ هایی از قبیل تبیین جایگاه اهل بیت در کتاب و سنّت. برخی از مسائل کلامی و نیز مسائل اختلافی میان شیعه و سنی مانند مسأله ایمان ابو طالب، توضیح مصداق شیعه، توضیح مصداق صحابی و معنای اولی الأمر و جز آن. این پاسخ‌ ها آموزه‌ هایی بود که برای شیعیان به عنوان دیدگاه قطعی پذیرفته می‌ شد.

همچنین تردیدی نیست که وجود قبر امام(ع) در این محدوده، موجب گسترش تشیع بوده است؛ در حال حاضر آرزوی هر مسلمان شیعهِ ایرانی آن است که سالانه یک بار و یا حتی بیشتر به زیارت مرقد شریفش مشرّف شود. گفتار «ابن حبّان» در این باره نشان می‌ دهد که نه تنها شیعیان؛ بلکه محدّثان و مردمان سنّی مذهب نیز زمانی احترام وافر نسبت به قبر آن امام همام از خود نشان می‌ داده‌ اند و به زیارت قبر شریفش نائل شده و بهره می‌ گرفتند. توجه به قبر مبارک رضوی و دیگر آثار به جای مانده از ایشان موجب توجّه به مکتب اهل بیت شده است.

عدم امکان فرار از مرگ

آیا می توان از محاسبه و مرگ فرار کرد؟

بر اساس آیات قرآن، انسان کافر هنگامى که تمام زشتی های اعمال خود را برملا مى بیند، فریادش بلند مى شود و می گوید: « اى کاش! هرگز نامه اعمالم به من داده نمى شد!». در واقع آرزو مى کند با گذشته اش به کلى قطع رابطه کند، و با آرزوى مرگ از خدا و نابودى و نجات از آن رسوائى بزرگ، مى گوید: «اى کاش خاک بودم و هرگز انسان نمى شدم، سپس زبان به اعتراف گشوده»، و مى گوید: «مال و ثروتم هرگز مرا بى نیاز نکرد و به درد امروز که روز بیچارگى من است نخورد».

خواجه نصیر الدین طوسی و اسماعیلی بودن او!

آیا خواجه نصیر الدین طوسی، از اسماعیلیان بوده است؟

دو کتاب و چند رساله به خواجه نصیر منسوب است که به روش اسماعیلیان نوشته شده است. یکى از آنها «رساله سیر و سلوک» است که در آن تصریح شده که اعتقادات اسماعیلیه حق است و دیگرى «روضة التسلیم» است که بر مشى اسماعیلیان نوشته شده است. امّا حق این است که خواجه بعد از آزادى از قلعه های اسماعیلیه به نقد دیدگاههاى اسماعیلیه پرداخت و کتب متعددى مثل «تجرید الاعتقاد» را در اثبات عقاید اثناعشریه نوشت. وى در کتاب «نقدالمحصل» به نقد دیدگاه اسماعیلیه پرداخته و آنان را خارج از دین معرفى کرده است.

سروده دعبل پیرامون فضایل اهل بیت(ع)

دعبل خزاعی پیرامون فضایل اهل بیت(علیهم السلام) در محضر امام رضا(علیه السلام) چه اشعاری سرود؟

وى در محضر على بن موسى الرضا(ع) قصیده ای با 121 بیت سرود که به «تائیه» معروف است و در آن از مصائب و ظلمهایی که به اهل بیت شده بود سخن به میان آورده است. امام از شنیدن آن بسیار خرسند شدند و جایزه بسیار بزرگی به او دادند و حتی پیراهنی که به تن داشتند را نیز به دعبل عطا کردند.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

فاطمة الزهراء (س)

فرض الله الصيام تثبيتا للاخلاص

خداوند روزه را براي استواري اخلاص واجب فرمود

ميزان الحکمة 6 / 390